پژوهشهای علوم دامی ایران (Jan 2020)
اثرات اسانس مرزنگوش، شاهاسپرم، گندواش، رازیانه و کاج بر جوجههای گوشتی: اثرات ضدباکتریایی In-Vitro و عملکرد، مورفولوژی ژئوژنوم و جمعیت میکروبی ایلئوم
Abstract
اثرات ضد باکتریایی اسانسهای هیدروالکلی مرزنگوش، شاهاسپرم، گندواش، رازیانه و کاج بر باکتریهای اشریشیاکلی، کلبسیلا پنومونیه و سالمونلا تیفیموریوم در شرایط in-vitroو حیوان زنده مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش اول تأثیر اسانسهای هیدروالکلی بر قطر هاله عدم رشد باکتریهای اشریشیاکلی، کلبسیلا پنومونیه و سالمونلا تیفیموریوم در مقایسه با آنتیبیوتیک جنتامایسین در محیط in-vitro مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج آزمایش in-vitro، در آزمایش دوم اثر سه اسانس هیدروالکلی مرزنگوش، شاهاسپرم و گندواش بر عملکرد، مورفولوژی و بافت روده و جمعیت باکتریهای دستگاه گوارش مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 384 قطعه جوجه گوشتی سویه راس-308 (مخلوط مساوی از هر دو جنس) در قالب طرح کاملاً تصادفی به 8 تیمار، 4 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر تکرار اختصاص داده شد. به دلیل اثرات مثبت اسانسهای مرزنگوش، گندواش و شاهاسپرم در آزمایش اول، تیمارهای آزمایش دوم عبارت بودند از: 1) جیره پایه (شاهد)، 2) جیره پایه + 200 میلیگرم در کیلوگرم آنتیبیوتیک کلیاستاپ 10، 3 و 4) جیره پایه + 200 و 400 میلیگرم اسانس مرزنگوش در کیلوگرم جیره، 5 و 6) جیره پایه + 200 و 400 میلیگرم اسانس گندواش در کیلوگرم جیره و 7 و 8) جیره پایه + 200 و 400 میلیگرم اسانس شاهاسپرم در یک کیلوگرم جیره. در هفته دوم جوجههای هر تکرار به 3 گروه 4 تایی تقسیم شدند و با یک میلیلیتر محلول حاوی 109×1 cfu باکتریهای اشریشیاکلی و سالمونلا تیفیموریوم از طریق خوراکی آلوده شدند. نتایج آزمایش اول نشان داد که در مقایسه با اسانسهای کاج و گندواش، اسانسهای رازیانه، شاهاسپرم و مرزنگوش مانع رشد باکتریهای اشریشیاکلی و سالمونلا تیفیموریوم شدند و در مقایسه با آنتیبیوتیک جنتامایسین، بیشترین قطر هاله عدم رشد مربوط به اسانس شاهاسپرم بود. نتایج آزمایش دوم نشان داد که افزودن اسانسها به جیره جوجههای گوشتی موجب بهبود مقادیر خوراک مصرفی روزانه و افزایش وزن و عدم تأثیر بر ضریب تبدیل خوراک جوجههای گوشتی آلوده شده، شدند. افزودن اسانس مرزنگوش سبب افزایش درصد لنفوسیت و کاهش نسبت هتروفیل به لنفوسیت در جوجههای آلوده شده با باکتری اشریشیاکلی شد. اسانسها سبب افزایش جمعیت باکتریهای لاکتوباسیل جوجههای سالم و کاهش جمعیت باکتری اشریشیاکلی در گروه آلوده شده با باکتری اشریشیاکلی شدند. بهطور کلی، آنتیبیوتیک قابلیت جایگزینی با اسانسها را دارد و قادر به کاهش اثرات نامساعد سالمونلوز و کلیباسیلوز در جوجههای گوشتی شد.
Keywords
