Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Sep 2023)
LİDERLİKTE MADALYONUN ÖTEKİ YÜZÜ: İKİ FARKLI KUŞAĞIN YIKICI LİDERLİK HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Abstract
ÖZ: Bu çalışmanın amacı yıkıcı liderlik davranışları olarak sınıflandırılan kötü niyetli denetim, baskı ve zorbalık, engelleme, hiyerarşik istismar, kendini öne çıkarma ve olumsuz mentorluk davranışlarını Y ve Z kuşağı gözüyle anlamaya çalışmaktır. Başka bir deyişle yıkıcı liderlik davranışlarının kuşaklar arasında nasıl çalıştığını ve takipçilerin söz konusu olumsuz davranışları nasıl algıladığını ortaya koymaktır. İlave olarak Y ve Z kuşak takipçilerin bireysel özelliklerinin, çevrelerinin ve bağlamsal özelliklerinin algı, deneyim ve davranışlarını nasıl etkilediğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaca uygun olarak araştırmada nitel araştırma yöntemi, olgu bilim deseni ve odak grup görüşme tekniği benimsenmiştir. Araştırma kapsamında 7 Y kuşak takipçi, 5 Z kuşak takipçi olmak üzere toplamda 12 katılımcının görüş ve deneyimleri irdelenmiştir. Araştırmada öne çıkan yıkıcı liderlik davranışlarının başında kötü niyetli denetim gelmektedir. Başka bir deyişle her iki kuşak katılımcı da kötü niyetli denetim deneyimine maruz kalmıştır. Bununla birlikte kuşakların kötü niyetli denetim algısı birbirinden farklıdır. Baskı ve zorbalık öne çıkan ikinci yıkıcı liderlik davranışı olurken, liderin kendini öne çıkarma davranışı üçüncü yıkıcı davranış olarak belirmektedir. Çalışmada katılımcılar, olumsuz liderlik davranışlarına ilişkin görüş ve deneyimlerini ortaya koyarken; Y kuşağı ve Z kuşağı katılımcıların söz konusu davranışı algılama ve yönetme biçiminin de farklı olduğu ortaya çıkmıştır. Başka bir deyişle Y kuşağı karakteristik özellikleri çalışma yaşamına ve liderlik algısına etki ederken, benzer biçimde Z kuşağının karakteristik özellikleri de söz konusu kuşağın iş yapış biçimine ve liderlik algısına doğrudan etki etmektedir. ABSTRACT: The aim of this study is to try to understand close supervision, pressure and bullying, blocking, hierarchical abuse, self-promotion and negative mentoring behaviors classified as destructive leadership behaviors through the eyes of generation Y and Z. In other words, it is to reveal how destructive leadership behaviors work between generations and how followers perceive these negative behaviors. In addition, it aims to reveal how the individual characteristics, environmental and contextual characteristics of generation Y and Z followers affect their perception, experience and behavior. In accordance with this purpose, qualitative research method, phenomenologic design and focus group interview technique were adopted in the research. Within the scope of the research, the opinions and experiences of a total of 12 participants, including 7 Y generation followers, 5 Z generation followers, were examined. Leadership behaviours emerged in the research is close supervision. In other words, both generations of participants were exposed to the experience of close supervision. However, the perception of close supervision of generations is different from each other. Pressure and bullying are the second prominent destructive leadership behavior, while the leader's selfpromotion behavior appears as the third destructive behavior. In the study, while the participants revealed their opinions and experiences about negative leadership behaviors, it turned out that the way generation Y and generation Z participants perceive and manage this behavior is also different. In other words, while the characteristic features of generation Y affect the working life and the perception of leadership, similarly, the characteristic features of generation Z directly affect the way this generation does business and the perception of leadership.
Keywords