BOSNA-HERSEK UNESCO GEÇİCİ LİSTESİ’NDE OSMANLI MİRASI

Abstract

Osmanlı topraklarında iken sayısız mimari eserin üretildiği Balkanlar’da, İmparatorluk’tan ayrıldıktan sonra kasıtlı olarak Osmanlı miras yıkımı başlatılmıştır. Ancak Müslümanların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde Osmanlı eserleri sahiplenilmiş ve korunmuştur. Osmanlı’dan koptuktan sonra sürekli olarak soykırıma uğrayan Bosna-Hersek, bu toprakların başında gelir. Her türlü zorluğa rağmen Müslümanlık ile özdeşleşen Osmanlı varlıkları Boşnakların canı pahasına korudukları ve bugüne ulaştırdıkları miraslarıdır. Bu sahiplenme, insanlığın bugüne kadar oluşturmuş olduğu en önemli kültürel miras koruma aracı olan UNESCO Dünya Miras Listesi’nde de okunabilmektedir. Ancak Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin bir parçası iken 1990’ların başında birliğin dağılması ile bağımsızlığını kazanan devletler, aradan geçen kısa zaman içerisinde birçok mirasını Liste’ye tanımlayamamışlardır. Bu durum, varlık sahiplenmelerini okumak için oldukça yetersiz veri sunmaktadır. Fakat Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme’ye taraf devletlerin Liste’ye tanımlamak istedikleri miraslarının bir envanteri olan geçici listeleri bu konuda yeterli verileri içerebilmektedir. Dünya Miras Listesi üzerinden devletlerin kültürel miras tavrını okumak üzerinde yapılan çalışmalar az olduğu gibi geçici listeler üzerinde yürütülen çalışmalar da oldukça yetersizdir. Çalışmanın amacı, Bosna-Hersek’in her şeye rağmen gerek Dünya Miras Listesi’nde gerek geçici listesinde yansıttığı Osmanlı mimari eser korumacılığını ortaya koymaktır. Çalışma ayrıca Balkanlarda Müslümanlık ile Osmanlı mirasının özdeşleştiği tezine destek olması bakımından önemlidir.

Keywords

• sözleşme’ye taraf devlet miras seçim tavrı
• bosna-hersek unesco geçici listesi