اثرات محلول پاشی پرولین، مخمر و نیتروژن بر رشد و عملکرد گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L) تحت کشت مخلوط با شنبلیله (Trigonellafoenum graecum L)

Abstract

در این مطالعه، اثر محلول‌پاشی پرولین، مخمر و نیتروژن بر ویژگی‌های رشد، عملکرد و خصوصیات کمّی و کیفی ماده موثره گیاه دارویی و معطر زوفا در شرایط کشت مخلوط با گیاه دارویی شنبلیله مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق به­صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مزرعه‌ای در سال زراعی 97-1396 در دانشگاه شهرکرد اجرا گردید. عامل اصلی الگوی کشت، (کشت خالص زوفا 100%، کشت خالص شنبلیله 100% و سه نسبت مخلوط زوفا 50% + شنبلیله 50%، زوفا 75% + شنبلیله 25% و زوفا 25% + شنبلیله 75% بر اساس سری­ های جایگزینی) و عامل فرعی چهار سطح محلول‌پاشی شامل شاهد، پرولین، مخمر و نیتروژن در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در گیاه زوفا در تیمارهای کشت مخلوط و محلول­پاشی در مقایسه با کشت خالص و بدون محلول‌‌پاشی،صفات رشدی و فیزیولوژیکی نظیر ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی و میزان کلروفیل a و کلروفیل b در برگ گیاه زوفا تحت تاثیر قرار گرفتند. تیمارهای کشت مخلوط و محلول‌پاشی در مقایسه با کشت خالص و عدم محلول‌پاشی از نسبت برابری زمین LER بالاتری برخوردار بود. میزان پرولین در تیمار‌های کشت مخلوط و محلول‌پاشی نسبت به کشت خالص و بدون محلول‌پاشی کاهش یافته و تفاوت معنی‌داری را نشان داد. اثر کشت‌ مخلوط بر درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار بود ولی محلول‌پاشی تأثیر معنی‌داری بر روی این دو صفت نداشت. به­ طورکلی، می­ توان چنین نتیجه گرفت که محلول‌پاشی گیاه زوفا تحت کشت مخلوط آن با شنلیله باعث بهبود صفات مورفو-فیزیولوژیکی وعملکرد کمّی و کیفی ماده موثره یا اسانس گیاه دارویی زوفا می‌گردد.

Keywords

• اسانس
• زوفا
• شنبلیله
• کشت مخلوط
• نسبت برابری زمین