جغرافیا و مخاطرات محیطی (Jan 2022)

بررسی سری زمانی خشکسالی کشاورزی شهرستان داراب با استفاده از سنجش‌ازدور و سامانه گوگل ارث انجین

  • حسین اسمعیلی,
  • سید حسین میرموسوی,
  • اسماعیل سهیلی

DOI
https://doi.org/10.22067/geoeh.2021.69186.1029
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 4
pp. 175 – 192

Abstract

Read online

مخاطره خشکسالی ازجمله ویژگی­های طبیعی کره زمین محسوب می­شود که امکان رخداد آن در تمام مناطق آب و هوایی وجود دارد؛ به‌طوری‌که در پاره­ای موارد خسارات جبران­ناپذیری را ایجاد می­کند. با توجه به اهمیت خشکسالی، این پژوهش با هدف تحلیل سری زمانی خشکسالی کشاورزی شهرستان داراب طی یک دوره 20 ساله (1399 – 1379) با استفاده از سنجش‌ازدور و تصاویر ماهواره­ای در محیط سامانه گوگل ارث انجین انجام شد. تصاویر ماهواره­ای شامل 460 تصویر از محصولات دمای سطح زمین (LST) و پوشش گیاهی (NDVI) سنجنده مودیس ماهواره تررا می­باشند که از آن‌ها جهت محاسبه شاخص وضعیت دمایی (TCI) و شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) استفاده شد. همچنین با استفاده از داده­های بارش ثبت شده ایستگاه سینوپتیک داراب، شاخص SPI به‌وسیله نرم‌افزار MATLAB در بازه­های زمانی مختلف محاسبه شد. نتایج به دست آمده حاکی از این است که مطابق با طبقه خشکی بسیار شدید و بر اساس شاخص TCI سال 1379 با مساحت 46/225 کیلومترمربع وسعت و همچنین نیز بر اساس شاخص VCI سال 1392 با مساحت 80/280 کیلومترمربع وسعت، بیشترین مساحت خشکی را در شهرستان داراب داشته‌اند. درنتیجه مقایسه بین مقدار عددی شاخص SPI برای هر یک از سال­های دوره موردبررسی با میزان مساحت­های فاقد خشکسالی حاصل از دو شاخص TCI و VCI به دست آمده از تصاویر ماهواره­ای، بیشترین مقدار ضریب همبستگی به میزان 76/0 بین SPI دوازده‌ماهه و شاخص VCI مشاهده شد که این مطلب نمایانگر شاخص ماهواره­ای VCI به‌عنوان شاخص بهینه نشان­دهنده وضعیت خشکسالی در شهرستان داراب است.

Keywords