شناسایی صفات مؤثر در گزینش لاین‌های کینوا (.Chenopodium quinoa Willd) در کشت بهاره تحت تنش شوری

Abstract

کینوا گیاهی است سه کربنه با ارزش غذایی بالا و یک شورزیست اختیاری است. به‌منظور گزینش لاین­ های کینوا در کشت بهاره در شرایط شور 13 لاین با دوره رسیدگی متفاوت در 3 خط 5 متری در 18 اسفند 1394 در مزرعه تحقیقات شوری صدوق یزد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار با آب آبیاری با شوری dS/m 14 کشت گردید. مراحل فنولوژیک یادداشت شد و درنهایت ارتفاع گیاه، وزن هزار دانه، زیست‌توده، درصد سدیم و پتاسیم برگ و نسبت پتاسیم به سدیم اندازه­گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بین لاین­ه ا ازلحاظ کلیه صفات موردبررسی معنی­دار بود. مقایسه میانگین نشان داد لاین NSRCQ6 با اختلاف معنی­داری بیشترین میزان عملکرد (1422 کیلوگرم در هکتار) را داشت و سپس لاین­های NSRCQ7، NSRCQ10 و NSRCQ11 قرار گرفتند. رابطه همبستگی بین صفات نشان داد که عملکرد دانه با وزن هزار دانه و روز تا رسیدگی همبستگی مثبت و معنی­داری داشت. در تجزیه خوشه‌ای، لاین­های NSRCQ6 و NSRCQ11 در گروه زودرس بیشترین عملکرد دانه و وزن هزار دانه را داشتند. بررسی اثر دما در دوره پر شدن دانه نشان داد با افزایش هر یک درجه به میانگین و حداکثر دما عملکرد دانه به ترتیب 118 و 184 کیلوگرم در هکتار و وزن هزار دانه 0.2 و 0.27 گرم کاهش یافت. تجزیه به مؤلفه­ های اصلی نشان داد که سه مؤلفه اول بیشترین سهم را در واریانس داشتند و در مؤلفه اول، دوم و سوم به‌ترتیب وزن هزار دانه، نسبت پتاسیم به سدیم و درصد پتاسیم بیشترین سهم را در جهت مثبت با عملکرد و روز تا رسیدگی، روز تا گلدهی و ارتفاع گیاه بیشترین سهم را در جهت منفی با عملکرد داشتند. درنهایت لاین­های NSRCQ11 و NSRCQ6 برای بررسی در کشت­های بهاره انتخاب گردید. در بین صفات موردبررسی وزن هزار دانه، روز تا رسیدگی و درصد عناصر سدیم و پتاسیم جهت گزینش لاین­ها انتخاب شدند

Keywords

• آب شور
• عملکرد
• اجزای عملکرد
• گزینش