تحقیقات مالی (Sep 2023)

شناسایی عوامل مؤثر بر ریسک تأمین مالی پروژه

  • غلامرضا شرفی,
  • کیامرث فتحی هفشجانی,
  • فائق احمدی

DOI
https://doi.org/10.22059/frj.2023.352427.1007423
Journal volume & issue
Vol. 25, no. 3
pp. 485 – 507

Abstract

Read online

هدف: وقوع ریسک پروژه روی یکی از اهداف پروژه‌ها مانند، زمان، هزینه، ایمنی، کیفیت و پایداری، اثرهای مثبت یا منفی می‌گذارد. از آنجایی که اجرای پروژه زمان زیادی طول می‌کشد و در تمام مراحل ریسک یکسان است، حفظ چرخه پایدار شناسایی ریسک، کاهش ریسک و مدیریت ریسک، اهمیت دارد. سرمایه‌گذاری در پروژه، معمولاً برای دوره محدودی تعریف می‌شود و به طول می‌انجامد. ویژگی‌های ساختاری دیگری از تأمین مالی پروژه وجود دارد که با ریسک و مدیریت ریسک ارتباط نزدیکی دارد. با این رویکرد، هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر ریسک تأمین مالی پروژه بوده است. روش: در این پژوهش برای شناسایی عوامل مؤثر بر ریسک تأمین مالی پروژه، متغیرهای مرتبط شناسایی و بر اساس مدل‌های مدنظر، معیارهای کلی استخراج شد. حجم نمونه پژوهش، حد اشباع نظری، از طریق مصاحبه با خبرگان و متخصصانی بود که در شرکت‏های معدنی کشور، به‌طور مستقیم با این موضوع سروکار داشتند. نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی، معمولاً با استفاده از روش‏های غیراحتمالی و به‌صورت هدفمند انجام می‌شود و تا اشباع نظری ادامه پیدا ‏می‏کند. تعداد خبرگان 10 نفر در نظر گرفته شد؛ زیرا برای روش‏های کیفی، مصاحبه با 5 تا 25 خبره کفایت ‏می‏کند. برای شناسایی متغیرها، از روش تحلیل محتوا و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی و نظریه‌پردازی، از نرم‌افزار مکس‌کیودا استفاده شد. یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصل از کدگذاری مصاحبه‌ها، تعداد 68 کد باز از بین 311 مفهوم شناسایی‌شده به‌دست آمد. مقوله روش‏های تأمین مالی با تعداد 99 کد تخصیص‌یافته، در رتبه نخست، مقوله ریسک مالی با تعداد 86 کد در رتبه دوم و مقوله ریسک مدیریت با 26 کد در رتبه سوم قرار گرفت. بر اساس نتایج، مقوله‌های شناسایی‌شده‌ای که بر ریسک تأمین مالی پژوه‌ها تأثیر دارند، عبارت‌اند از: روش‏های تأمین مالی، ریسک اجتماعی، ریسک پیمانکار، ریسک ساخت‌وساز، ریسک سیاسی، ریسک طراحی، ریسک قانونی، ریسک مالی، ریسک مدیریت، ریسک مشتری و قراردادهای فرعی. نتیجه‌گیری: در حال حاضر اقتصاد کشور با وجود تحریم‌های یک‌‌جانبه و فشارهای بین‌المللی، به اقتصاد رقابتی تبدیل شده است. با توجه به شرایطی که در عرصه جهانی به‌وجود آمده، مهم است که در کشور سیستمی انتخاب شود که به اقتصاد مقاومتی کشور کمک کند. یکی از این سیستم‌ها، معرفی راه‌های جدید تأمین مالی است. یکی از چالش‌های مهم بنگاه‌های اقتصادی کشور، نبود مدل‌سازی مناسب برای معادن است. باید برای تأمین مالی مدل مشخصی ایجاد شود تا بر اساس ریسک و بازدهی، تأمین مالی صورت گیرد. همچنین در ایران با توجه به وضعیت اقتصادی موجود، لازم است که به غیر از بانک، به بورس مراجعه شود. جمع‌آوری منابع مالی از طریق اپلیکیشن و بازار بورس، برای پروژه‌های کوچک و تأمین مالی منابع آن‌ها، به‌کمک شرکت‏های تأمین سرمایه جدیدی که از طریق اپلیکیشن به صف جمع‌آوری سرمایه پیوسته‌اند، می‌تواند به نتایج خوبی منجر شود. این روش زمان دسترسی به منابع مالی را به‌شدت کاهش می‌دهد.

Keywords