پایش روند افزایش شوری خاک در مخروط افکنه دامغان با استفاده از تکنیک های سنجش از دوری وداده های پیمایش

Abstract

مخروط افکنه دامغان، واقع در شمال شهرستان دامغان، با توجه به استقرار در ناحیه با اقلیم خشک و همچنین به سبب بهره برداری‌های نادرست از توان‌های محیطی در چند دهه اخیر دچار مخاطره افزایش شوری خاک شده است. در این تحقیق با هدف روند‌یابی تغییرات زمانی و مکانی افزایش شوری خاک و با استفاده از داده‌های سنجش از دوری و همچنین داده‌های پیمایشی از ویژگی‌های کمّی و کیفی آب‌های زیرزمینی تهیه شده توسط سازمان آب منطقه‌ای شهرستان، مبادرت به تعیین متغییرهای(فاکتورها) تأثیرگذار بر روند افزایش شوری خاک گردیده است. در این راستا ابتدا عامل میزان شوری و روند زمانی افزایش آن از طریق پردازش داده‌های ماهواره‌ای از دو سنجنده ETM+ وTM آشکارسازی و استخراج شد. یافته‌ها روشن ساخت تعداد پیکسل‌های معرف شوری طی بازه زمانی مورد بررسی (2011-2003) به میزان 6/57درصد افزایش یافته است. سپس نوع ارتباط پدیده شوری‌زایی بامتغییرهای پوشش گیاهی، سطح آب‌های زیرزمینی و هدایت الکتریکی آب، مورد ارزیابی و تحلیل(تحلیل شبکه)قرار گرفت. به همین منظور جهت سنجش میزان همبستگی بین شاخص شوری خاک و متغییرهای اثر گذار، هریک به طور جداگانه مورد تحلیل همبستگی قرار گرفت. در این بین تغییرات سطح آب‌های زیرزمینی بیشترین میزان همبستگی را با شاخص شوری خاک مشخص نمود. در انتها نیز پهنه‌های متأثر از هریک از عوامل اثرگذار مورد ارزیابی و تحلیل فضایی قرار گرفته، مشخص گردید که در افزایش فضایی(مساحت) روند افزایشی شوری خاک، عامل سطح آب‌های زیرزمینی، نقش محوری داشته است.

Keywords

• شوری زایی
• مخروط افکنه دامغان
• سنجش از دور
• تحلیل شبکه ای