Maniheist Gnostik Yaşamın Şifreleri

Abstract

Madde ile mananın, ruh ile bedenin, iyilik ile kötülüğün çatışmasına dayanan gnostik düalizmin; kendisini en çok hissettirdiği dini geleneklerden biri şüphesiz ki Maniheizm’dir. Tüm iyi unsurları ‘ışık’, maddeden neşet eden kötü unsurları ise ‘karanlık’ kavramsallaştırması ile iki zıt unsur ekseninde sistemleştiren Mani (216-276); kozmogoniden günlük yaşama kadar hayatın tüm evrelerini bu düşünce üzerine inşa etmiş ve buna paralel olarak dini emirler ihdas etmiştir. Güney Mezopotamya coğrafyasında yetişen Mani, tesis ettiği düşüncesine buradaki diğer dini motifleri de eklemiş ve kendi söylemiyle eklektik bir yapıdan ziyade bu inançların son temsilcisi olduğunu ilan etmiştir. Buna istinaden Mehmet Alıcı’nın araştırma alanlarından olan kadim İran dinleri bağlamında Maniheizm’e konu olan bu kitap, yazarın söylemiyle İran dinlerine yönelik araştırma sahasının bir ürünüdür. Bu doğrultuda Maniheist Gnostik Yaşamın Şifreleri ismini taşıyan mevzubahis eserin, müellifin daha önce kaleme aldığı Işığın Elçisi Mani ve Gnostik Düşüncesi isimli çalışma ile birlikte konuya dair bütüncül bir perspektif geliştirilmesine de imkân sağladığı görülmektedir. Ayrıca yazarın iddiası doğrultusunda bu eser; bir Maniheist’in gündelik yaşamındaki her görevin arka planını deşifre etmeyi amaçlamaktadır.