بررسی واکنش عملکرد دانه و برخی صفات زراعی ارزن دم روباهی (.Setaria italica L) به محلول‌پاشی تنظیم کننده های رشد در شرایط تنش خشکی

Abstract

به­ منظور ارزیابی تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد بر عملکرد و ویژگی­های مورفوفنولوژیکی ارزن دم ­روباهی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت­های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوک­های کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دو سال زراعی 1396 و 1397 در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل (آبیاری در حد 100، 70 و 30 درصد نیاز آبی گیاه به ترتیب شاهد، تنش متوسط و شدید) و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد به‌عنوان عامل فرعی در پنج سطح شامل (عدم محلول‌پاشی، محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک 1 میلی­ مولار، پوتریسین 1 میلی ­مولار، اسید هیومیک 1.5 کیلوگرم در هکتار و متانول 25 درصد حجمی) بودند. نتایج حاصله نشان داد با افزایش شدت تنش خشکی از تعداد روز تا ظهور پانیکول، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول دوره پر شدن دانه در هر دو سال کاسته شد. با کاهش نیاز آبی به 30 درصد، هر یک از صفات تعداد پانیکول بارور در مترمربع، تعداد دانه در پانیکول و وزن هزار دانه به ترتیب معادل 43.6، 34.2 و 10.4 درصد کاهش نشان دادند. بررسی اثر متقابل آبیاری در محلول‌پاشی نشان داد بهترین تیمار در شرایط آبیاری مطلوب، محلول‌پاشی اسید هیومیک بود که منجر به افزایش 28 درصدی عملکرد دانه نسبت به شاهد شد اما در شرایط تنش متوسط و شدید خشکی محلول‌پاشی متانول با بهبود 33 و 19.6 درصدی عملکرد دانه نسبت به شاهد در مقایسه با سایر تنظیم­کننده­های رشد برتری داشت.

Keywords

• پوتریسین
• تنش خشکی
• سالیسیلیک اسید
• متانول
• هیومیک اسید