Umde Dini Tetkikler Dergisi (Jul 2023)
İbnü’l-Vezîr’in Kader Meselesine Dalma Yasağına Bakışı
Abstract
Zeydiyye mezhebine mensup iken Selef anlayışını seçen, itikadi görüşlerini daha çok İbn Teymiyye’nin fikirleri etrafında şekillendiren İbnü’l-Vezîr, diğer inanç konularının yanı sıra kader meselesi hakkında da düşüncelerini ortaya koymuştur. Bu son konu özelinde kader meselesine dalma yasağına dair de görüşlerini beyan etmiş, birtakım prensipler çerçevesinde fikirlerini izhar etmiştir. Daha çok hadis kaynaklarının şerhlerinde ve Selefiyye mensubu ilim ehlinin itikadi eserlerinde kendisine yer bulan mesele, bu kaynaklarda ağırlıklı olarak ilgili yasağın neleri kuşattığı üzerinden ele alınmaktayken İbnü’l-Vezîr, onu hem bu yönüyle hem de o yasağın neleri kapsamadığı çerçevesinde incelemiştir. Konuyu müstakil bir başlık altında ele alan müellif, önce bu yasağa kaynak olduğunu düşündüğü on hadise yer verip bunların sıhhat derecelerine dair bilgiler paylaşmış, ardından nasıl yorumlanması gerektiği hakkında görüşlerini beyan etmiştir. Bunu yaparken, mukayeseli bir yol izlemiş, ilgili hadislerin ortaya koyduğu yasağın neye yorulup neye yorulamayacağını dile getirmiştir. Yasağın özünü bidꜥata dalma ve kötülüklere neden olma maddesine dayandırmış, ayrıca birtakım kanıtlar üzerinden kader hakkında konuşmanın tümü ile yasak görülmeyeceğini temellendirmiştir.
Keywords
