گونه‌شناسی ذهنیت خبرگان سازمان‌های دولتی در زمینه استقرار حاکمیت داده‌های بزرگ با استفاده از روش‌شناسی کیو

Abstract

در سال‌های اخیر، سازمان‌ها در بخش دولتی و خصوصی، با حجم بالایی از داده‌های ساختاریافته و غیرساختاریافته روبرو هستند که نیاز به یک چارچوب حاکمیتی داده‌های بزرگ احساس می‌شود. حاکمیت داده‌های بزرگ، با استفاده از پایش محیط و جمع‌آوری داده‌ها، ذخیره‌سازی و تجزیه و تحلیل داده‌ها ، اطلاعات مورد نیاز تصمیم‌گیرندگان سازمانی را تامین می‌کند. استقرار چارچوب حاکمیت داده‌های بزرگ، سازمان‌ها را در بخش دولتی و خصوصی قادر می‌سازد تا بر اساس شواهد و بینش، تصمیمات بهتری را اتخاذ نمایند. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی ذهنیت خبرگان در زمینه استقرار حاکمیت داده‌های بزرگ است و برای این منظور از روش‌شناسی کیو استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل خبرگان سازمان‌های دولتی بوده و بر اساس نمونه‌گیری هدفمند، تعداد 38 نفر برای مطالعه انتخاب شدند. فضای گفتمان پژوهش حاضر شامل، کتب و مقالات معتبر داخلی و خارجی و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. تعداد گزاره‌هایی که در فضای گفتمان شناسایی شد شامل 52 گزاره بود که با تعدیل و حذف گزاره‌های تکراری، تعداد 48 گزاره نهایی شناسایی شد. سپس، هر کدام از گزاره‌های کیو شماره‌گذاری شد و از خبرگان خواسته شد تا شماره هر گزاره کیو را در نمودار کیو مرتب‌سازی کنند. برای تحلیل داده‌های حاصل از فضای گفتمان، از روش تحلیل عاملی اکتشافی و ماتریس همبستگی استفاده شد. برای بررسی روایی و پایایی روش پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ، شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر، تعداد سه گونه ذهنیت را نشان داد که مقدار مجموع واریانس کل تبیین شده برابر با 81/80 درصد بود. مقدار درصد واریانس تبیین شده برای گونه اول برابر با 59/30 درصد و برای گونه دوم برابر با 31/26 درصد و برای گونه سوم برابر با 90/23 درصد بود. ارزیابی گزاره‌های مربوط به دهنیت خبرگان نشان می‌دهد که عمده خبرگان، بر نتایج استقرار حاکمیت داده‌های بزرگ تاکید دارند؛ بر مواردی مانند تسهیل جریان دانش، تصمیم‌گیری کارآ و اثربخش، عملکرد نوآورانه، تقویت کار تیمی و برنامه‌ریزی و تحلیل استراتژیک تاکید دارند. از طرفی، خبرگان بر پیشران‌هایی مانند فناوری اطلاعات، کنترل و نظارت بر داده‌ها، مکانیسم‌های ساختاری، ظرفیت دموکراتیک‌سازی و ظرفیت‌های قانونی توجه دارند. بطورکلی، برای بهره‌گیری از مزایای حاکمیت داده‌های بزرگ در سازمان‌های دولتی و کاستن از شکاف داده‌ای، باید بین گزاره‌ها و نتایج استقرار حاکمیت داده‌های بزرگ، هماهنگی و انطباق وجود داشته باشد و این پژوهش می‌تواند به‌عنوان تقشه راهی برای این مورد باشد.

Keywords

• داده‌های بزرگ
• حاکمیت داده‌های بزرگ
• گونه‌شناسی ذهنیت خبرگان
• روش‌شناسی کیو