نقش میانجی‌گری گرایش‌های معنوی در رابطۀ بین تنظیم شناختی هیجان با سازگاری زوجی

Abstract

سابقه و هدف: در دهه‌های اخیر پژوهشگران به رضایتمندی و سازگاری زندگی زناشویی که یکی از مسائل اصلی زندگی خانوادگی محسوب می‌شود به‌طور گسترده‌ای توجه کرده‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گری گرایش‌های معنوی در رابطۀ بین تنظیم شناختی هیجان با سازگاری زوجی انجام شده است. روش کار: این پژوهش از نوع همبستگی و در زمرۀ تحقیقات بنیادی است. جامعۀ آماری پژوهش زوجین 20-60 سال ساکن شهرهای تهران و همدان در سال 1398 بود که دست‌کم دو سال زندگی مشترک داشتند و در حال حاضر با هم زندگی می‌کردند. از میان آنان نمونه‌ای به تعداد 400 نفر (200 مرد و 200 زن) به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای استفاده‌شده در این پژوهش پرسش‌نامۀ‌ معنویت (SQ)، پرسش‌نامۀ تنظیم شناختی هیجان (CERQ) و پرسش‌نامۀ سازگاری دونفره (DAS) بود. برای تحلیل داده‌های پژوهش نیز از الگو‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که الگوی تدوین‌شده از نظر آماری شاخص‌های برازش قابل قبولی داشت و روابط معنادار مثبت بین متغیّرها نشان داد که گرایش معنوی همراه مؤلفۀ تنظیم شناختی هیجان در پیش‌بینی گرایش به سازگاری زناشویی نقش داشت. نقش میانجی‌گری گرایش‌های ‌معنوی با معناداربودن و همبستگی رابطۀ تنظیم شناختی هیجان مثبت و سازگاری زوجی و همچنین نقش میانجی‌گری گرایش‌های ‌معنوی با همبستگی رابطۀ تنظیم شناختی هیجان منفی و سازگاری زوجی تبیین شده است و بر اساس مقادیر شاخص برازش‌یافتۀ الگوی پژوهش، معناداربودن مسیر متغیّر سازگاری زوجی با گرایش‌های معنوی به اثبات می‌رسد. نتیجه‌گیری: تنظیم شناختی هیجان با درک عواطف زوجین و ایجاد فرصتی برای پردازش شناختی (از جمله پردازش شناختی هنگام خشم و عصبانیت) به بهبود رابطه می‌پردازد و گرایش‌های معنوی می‌تواند پیش‌بینی‌کنندۀ معنی‌دار سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی در میان زوجین باشد و موجب ارتقای کیفیت روابط بین زوجین شود.

Keywords

• تنظیم شناختی هیجان؛ سازگاری زوجی؛ گرایش‌های معنوی