Ankara Medical Journal (Dec 2017)
Hemodiyaliz Hastalarında Tedaviye Uyumun Değerlendirilmesi
Abstract
Amaç: Diyaliz hastalarında tedavide başarı; büyük ölçüde hastaların diyet, sıvı kısıtlaması ve ilaçları düzenli kullanmalarına bağlıdır. Hastaların diyet konusunda daha dikkatli oldukları, ancak ilaç kullanımı ve sıvı kısıtlamasına dikkat etmedikleri görülmektedir. Hemodiyaliz hastalarında mortaliteyi azaltmak için hastaların tedaviye uyumunu artırmak gerekir. Çalışmamızda hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastaların tedaviye uyumunu, hastalıkları hakkındaki bilgi ve motivasyon düzeylerini değerlendirmeyi amaçladık.Materyal ve Metot: Çalışmaya 1 Mayıs - 30 Haziran 2017 tarihleri arasında hemodiyaliz tedavisi uygulanan 102 hasta dâhil edildi. Hastaların bazı sosyodemografik özelliklerini, klinik özelliklerini ve son üç ay içindeki laboratuvar değerleri ile ilgili soruları içeren anket formu, yüz yüze görüşme yöntemi ile ilgili araştırmacılar tarafından dolduruldu. Çalışmada; tedaviye uyumun değerlendirilmesinde Modifiye Morisky Ölçeği kullanıldı.Bulgular: Hastaların 58’i (%56,90) erkek, 44’ü (%43,10) ise kadın idi. Hastaların yaşları 30-85 arasında değişmekte olup, ortalama 60,90±12,00 yıl idi. Hemodiyaliz hastalarında 88 (%86,30) kişide yüksek motivasyon, 93 (%91,20) kişide yüksek bilgi düzeyi tespit edildi. Yaş, öğrenim durumu, medeni durum, beden kitle indeksi, diyaliz süresi, böbrek nakli öyküsü ve diabetes mellitus varlığı ile hastaların bilgi ve motivasyon düzeyleri arasında ilişki saptanmadı. Kadınlarda bilgi düzeyi erkeklere göre daha yüksek bulundu (p<0.05). Çalışmamızda fosfor düzeyi normal olanlarda motivasyon durumu yüksek tespit edildi (p<0.05). Düzeltilmiş kalsiyum (Ca) değeri normal olan hastaların motivasyon durumunun, düzeltilmiş Ca değeri düşük olanlara göre daha yüksek olduğu saptandı (p<0.05). Sonuç: Kronik böbrek hastalığı, dünya nüfusunun önemli bir kısmını etkileyen ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Tedaviye uyum, hemodiyaliz hastalarında tedavi başarısında önemli ölçüde etkilidir. Diyaliz tedavisi ve hastanın tedaviye uyumu ile komplikasyonlar önlenebilir, morbidite, mortalite azaltılabilir ve hastanın yaşam kalitesi arttırılabilir. Çalışmamızda 88 (%86,30) hastada yüksek motivasyon, 93 (%91,20) hastada yüksek bilgi düzeyi saptandı. Yüksek motivasyonun, dolayısı ile tedaviye uyumun Ca-P dengesi üzerine olumlu etkisi olduğu görüldü.
Keywords