Turkish Journal of Shiite Studies (Dec 2020)
Câferîler’de İctihâd Ehliyetinin Şartları
Abstract
Şer’i delillerden hüküm istinbât edebilmek ictihâd, bunu yapabilecek seviyede olan kişi de müctehid olarak isimlendirilmiştir. Ahkâmla alakalı her konuda istin-bat/ictihâd etme kabiliyeti olan âlime/fakihe mutlak müctehid, bazı konularda ictihâd edebilene ise mütecezzi/mukayyed/kısmî müctehid denilir. Bu çalışmada Câferî âlimlerin mutlak müctehid için gerekli gördüğü şartlar konu edinilmiştir. Bu şartlardan bazıları zaruri bazıları ise tamamlayıcı kabul edilmiştir. Zaruri olanlar arasında; Arapça, Mantık, Kelâm, Kitap/Tefsir, Hadis/Sünnet, Rical, Usûlü’l-Fıkh, Furûü’l-Fıkh, İcma bilgisi ile İctihâd Melekesine sahip olma zikredilir. Tamamlayıcı olarak da; Astronomi, Tıp, Geometri ve Matematik sayılır. Câferî alimler gerekli görülen bu ilimlerden bazıları konusunda ihtilaf etmektedirler. Çalışma boyunca bu farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır. Sünnî âlimlerin bu şartlar konusundaki görüşlerine de mukayese amaçlı değinilmiştir. Sünnî âlimlerin müctehid için gerekli gördükleri şartları genelde Câferî âlimlerin de gerekli gördüğü, bu konuda farklılığın cüzi bazı konularda olduğu makalemizde anlaşılacaktır.
Keywords
