Eskiyeni (Dec 2016)
Fıkıhçıların Allah Algısı -Namaz Örneği-
Abstract
Bu çalışmada fıkıhçıların Allah tasavvuru incelenmiş ve şu temel düşüncelere yer ve- rilmiştir: Öncelikle fıkhın ayrışma sürecinde kelam ilmindeki iman-amel ayrımının fıkha yansımaları ve bunun Allah algısına olumsuz etkisi ele alınmıştır. İbadet ve muamelat arasındaki kategorik ilişkinin netleştirilememesi sonucu ibadetlerle ilgili konuların ruhi ve duygusal boyutunun gözden kaçırılması, ibadetlerin şekilden ibaret formaliteye dönüş- mesi, buna karşın muamelatın ibadet formatına yaklaşması ele alınarak Allah’a yakınlaş- ma duygusu ve düşüncesinin geri planda kalması irdelenmiştir. Fıkıhtaki yüzeyselleşme sorununu Gazali’nin çözme girişimi incelenerek, kendisinin başarabildiği ve başaramadığı kimi noktalar değerlendirilmiştir. Genelde fıkıhçıların, özelde Gazali’nin sorunun çözü- münü Kur’an’ın deruni içeriğinde aramak yerine, mutasavvıflara havale etmesi, tarikata indirgenen mistik akımlarınsa konuyu ölçüsüz yorum alanına çekerek sorunu daha da de- rinleştirmesi irdelenmiştir. Sonuç olarak Kur’an ve sünnette yer alan çok önemli kavram- ların İslam âlimlerince göz ardı edilerek imkâna dönüştürülememesine dikkat çekilmiştir.
