Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Oct 2010)
SUSURLUK (BALIKESİR) "OKSİDAN TİP" W-SKARNININ MİKROTERMOMETRİK ÖZELLİKLERİ
Abstract
Susurluk skarn yatağı, Çataldağ Granitoyidi ile Mesozoyik yaşlı karbonatlı kayaçların dokanağında gelişmiş olup, endo ve ekzoskarn (proksimal zon, distal zon ve damar skarnları) zonları ile temsil edilmektedir. Sınırlı alan- da gelişen endoskarn zonunda klinopiroksen, plajiyoklaz, sfen, ortoklaz ve kuvars mineralleri gelişmiştir. Ekzoskarn zonunda ise başlıca granat, klinopiroksen, vezüvyanit, vollastonit ile birlikte kalsit, kuvars, plajiyoklaz, ortoklaz, skapolit, biyotit, muskovit, sfen ve klorit gibi aksesuar mineralleri ile şeelit, kalkopirit, bornit gibi cevher mineralleri oluşmuştur. Susurluk skarnında gözlenen granat ve klinopiroksen gibi susuz mineraller ilerleyen evrenin varlığına buna karşın epidot, amfibol, biyotit gibi sulu minerallerin bulunmaması ise gerileyen evrenin gelişmediğine işaret etmektedir. Ekzoskarn zonlarına ait mikrotermometrik veriler, skarnlaşmanın ilk evresinde 587°-592°C sıcaklıklarda sistemde kaynamanın gerçekleştiğini vurgulamaktadır. Şeelit mineralizasyonunun da geliştiği I. evrede etkin olan çözeltilerin homojenleşme sıcaklığı ≥ 600 ile 587°C arasında, tuzluluğu ise yaklaşık %11-16 NaCl eşdeğeri arasındadır. Skarnlaşmanın II. evresinde homojenleşme sıcaklığı ≥ 600 ile 371°C ve tuzluluk >%70 ile 36 NaCl eşdeğeri aralığında olup, çözelti yüksek tuzluluğa sahiptir. Çözelti sisteminde tuzlu- luğun bu kadar artış göstermesi kaynamanın bir sonucu olarak yorumlanmıştır. Sıvı kapanımlara ait Te değerleri, CaCl2+NaCl+KCl+H2O şeklindeki olası çözelti bileşimine, özellikle skarnlaşmanın ilerleyen evresinde önemli mik- tarda CO2 (Te: -66 ile -58°C arasında) ve CH4 (Te: -188 ile -178°C arasında) gibi karbonik bileşenlerin de sürece katıldığını göstermektedir. Tamamen sığ skarn sistemi özelliklerini sunan Susurluk skarnı, homojenleşme sıcak- lığı ve tuzluluk verilerine göre yaklaşık 1 kbar'lık basınç koşullarında gelişmiş olmalıdır.
