Tetkik (Mar 2023)
Barış İnşası Çalışmalarının Din Sosyolojisi Bakış Açısından Değerlendirilmesi
Abstract
Geleneksel barışı tesis etme çalışmalarına ek olarak kültür, değerler, inançlar gibi değişkenleri de dikkate alarak ilk olarak 1992 yılında Birleşmiş Milletler (BM) dönem başkanı B. Boutros Ghali’nin çabaları ile gündeme barış inşası çalışmaları günümüze değin önemli bir araştırma sahasını oluşturmaktadır. Barış inşası, çatışma öncesi, süreci ve sonrası olmak üzere çatışmanın farklı aşamalarında gerçekleştirilen ortak bir toplum inşası ve sürdürülebilir barış projesi olarak ilerlemektedir. Çatışan tarafların adaletin sağlanması, kurumların yeniden inşası, suçluların cezalandırılması vb. çözüm aşamalarına dahil olmalarını içeren bir süreç olarak kabul edilebilir. Barış inşası süreçleri isminden anlaşılacağı gibi kişilerin inançlarından, kimlik ve kişiliklerinden bağımsız değildir. Bu noktada farklı boyutlarıyla inanılan din, barış inşasında önemli bir faktör olarak karşımızda durmaktadır. Din ürettiği söylem, pratik, maneviyat, öğretiler yoluyla bireyi, grupları ve toplumu derinden etkiler. Toplumun var olan durumunun değiştirilmesi olarak okunabilecek barış inşası bu yönüyle din ile kesişmekte ve ortak hedefleri gerçekleştirebilmektedir. Dinin toplumla ilişkilerini inceleyen bir bilim olan Din Sosyolojisi, gruplar arası çatışmaları ve nedenlerini irdeleyen Sosyal Psikoloji ve barışın inşa edilmesinde hangi unsurların etkili olduğunu araştıran Uluslararası İlişkiler disiplinleri ortak çözüm yollarının tesis edilmesi için beraber hareket edebilecek alanlardır. Bu bağlamda çalışmanın temel problemi, barış inşası ve Din Sosyolojisi arasında nasıl bir ilişki olduğunu irdelemektedir. Çalışmanın amacı ise din sosyolojisi biliminin barış ve din ilişkisi boyutuyla barış inşası çalışmalarına hangi katkıyı sunabileceğini tartışmaktır. Çalışmada din sosyolojisi bilim dalı çerçevesinde din ve toplum ilişkisine dair kavramsal analiz barış inşası çalışmalarının çıktıları ile ilişkilendirilerek anlaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmada nitel yöntem ve doküman analizi tekniği kullanılmıştır.
Keywords
