Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları (Jun 2020)
Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin (1975) Kuruluş İlanına İngiliz Parlamentosunun Tepkisi
Abstract
Bu çalışma 13 Şubat 1975 tarihinde ilan edilen Kıbrıs Türk Federe Devleti’ne yönelik İngiliz parlamentosunun yaklaşımını incelemektedir. İngiltere, 1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Türkiye ve Yunanistan ile beraber üç garantör devletinden birisidir. Ayrıca adada iki askeri üsse sahiptir. Bu açıdan Kıbrıs’ta yaşanan gelişmeleri yakından takip etmiştir. 1974 yılındaki Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra adada yeni bir durum ortaya çıkmıştır. Adanın kuzeyinde Kıbrıslı Türkler KTFD’yi kurmuşlardır. İngiliz Hükümeti’nden yapılan açıklamalarda, bu yeni yönetime tepki gösterilmiştir. KTFD’nin ilanının ardından İngiliz milletvekilleri konuyu İngiliz parlamentosunun gündemine taşımışlardır. Gerek muhalefet gerek iktidar partisi vekilleri KTFD’nin ilanına olumsuz yaklaşmışlardır. Ayrıca vekiller iktidarda bulunan İşçi Partisi Hükümeti’ni KTFD’nin ilanını önleyemediği için eleştirmişlerdir. Kıbrıs sorununda İngiltere’nin ne gibi yeni adımlar atabileceği parlamentoda tartışılmıştır. Bu çerçevede makale, KTFD’nin ilanının ardından İngiliz parlamentosunda yaşanan tartışmalar üzerinden İngiltere’nin Kıbrıslı Türklerin adada almış olduğu karara yaklaşımının genel bir analizini yapmaktadır. İngiliz parlamento tutanaklarının detaylı bir şekilde incelenmesi sonucunda ortaya çıkan bu çalışma, İngiltere’nin Kıbrıs politikası ve Türk-İngiliz ilişkileri konu başlıklarında alana katkı sunmaktadır.
