Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Aug 2017)
İsrâ ve Lokman Surelerindeki Ahlâki İlkeler ve Değerlendirilmesi Üzerine
Abstract
Din sosyalleşmeyi sağlayan ve kültürü oluşturan önemli öğelerden birisidir. Farklı perspektiflerden ele alındığı zaman değişik tanımlamaları yapılabilecek olan ahlâk ise vahyin kaynaklık ettiği prensipler üzerine dayanan ilkeleri ile insanın herhangi bir ön hazırlık yapma ihtiyacı hissetmeden fillerini yapma durumudur. Din ferdi sorumluluktan hareketle toplumsallaşmayı öncelerken, ahlâkî davranış ise ancak toplumlarda görülebilmekte, dinin bir üst kurum olarak yapanı ödüllendirdiği, toplumun tesanüdünü sağlayan, yapılmadığı zaman ise genellikle toplumun dışlayarak cezalandırdığı duygu, tavır ve hareketleri ihtiva etmektedir. Bu nedenle hem ferdin huzuru hem de toplumsal alt yapının sağlamlığı ve insanlığın geleceği açısından, ahlâkî davranış merkezli bir toplumsallaşma önem arz etmektedir. Erdemli bir hayatın odağında olması gereken ahlâk düşüncesinin referans değişikliği ve pragmatist evirilmeler sonucu toplumda eksen kaybına uğraması, fertleri bir arada tutan güven, saygı sevgi, adalet, yardımlaşma vb. duygulara tehdit olarak yönelmiş, vahyin kaynaklık ettiği ilkelerden ayrılan bu toplumsal ve kültürel değer, kişiselleştirilen anlayışlarla narsist düşünce ve davranışlara temel teşkil etmeye başlamıştır. Toplumların bu noktada taşıdığı endişeler sonucunda özellikle Batı’da dinin, fertleri mezkur tehlikelere karşı koruyacak bir liman olma özelliğini kaybetme sürecine girmesiyle toplumsal çözülme gün geçtikçe ivme kazanmış, netice olarak Değerler Eğitimi Yaşayan Değerler Eğitimi programı adı altında 1995 yılında Birleşmiş Milletlerin 50. yıldönümü kutlamaları için Brahma Kumeris’in hazırladığı uluslararası bir proje olarak uygulanmaya başlanmıştır. Türkiye’de 2010 yılından sonra konuşulmaya başlanan değer eksenli eğitim anlayışı da aslında aynı endişeler sonucunda gündeme alınmıştır. Bu çalışmada Kur’an’ın İsrâ ve Lokman surelerinde ele aldığı ahlâkî davranışlar literatür taraması yoluyla tespit edilerek değerlendirilmeye çalışılacaktır.
