Lexikos (Sep 2012)

Die teenstellingsdefinisie in Afrikaanse verklarende woordeboeke Die teenstellingsdefinisie in Afrikaanse verklarende woordeboeke

  • Herman L. Beyer

DOI
https://doi.org/10.5788/8-1-942
Journal volume & issue
Vol. 8, no. 1

Abstract

Read online

<p>&lt;b&gt;The Contrastive Definition in Afrikaans Explanatory Dictionaries&lt;/b&gt;</p><p>This paper deals with the contrastive definition which is readily applied in Afrikaans standard explanatory dictionaries to define the female member of a gender opposition pair. The aim of the paper is to determine whether the contrastive definition is a full lexicographic definition, and whether its application is lexicographically justifiable. The terms &lt;i&gt;gender opposition&lt;/i&gt;, &lt;i&gt;gender opposition pairs&lt;/i&gt;, &lt;i&gt;male and female members of gender opposition pairs&lt;/i&gt; and &lt;i&gt;contrastive definition&lt;/i&gt; are explained at the outset. Arguments in favour of the application of the contrastive definition found in Afrikaans metalexicographic literature, are presented, followed by arguments opposing its use. The absence of an evaluation of the contrastive definition as lexicographic definition is confirmed, and such an evaluation, based on further research into the use of the contrastive definition in the &lt;i&gt;Verklarende Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal&lt;/i&gt;, is consequently presented. The implications of the use of the contrastive definition in terms of current lexicographic conventions and the employment of a model in terms of which lexicographic definitions can be classified, lead to the conclusion that the contrastive definition cannot be regarded as a lexicographic definition. Comparable defining strategies in non-Afrikaans dictionaries are briefly highlighted, followed by proposals for the alternative treatment of (female members of) morphologically marked gender opposition pairs.</p><p>&lt;b&gt;Keywords:&lt;/b&gt; contrastive definition; cross reference; female members; gender opposition; gender opposition pairs; lexicographer; lexicographic treatment; lexicographic definition; male members; morphologically marked gender opposition pairs; reference; semantic and syntactic information; semantic explanation; standard explanatory dictionary</p><p>Hierdie artikel behandel die teenstellingsdefinisie wat geredelik in Afrikaanse standaard verklarende woordeboeke gebruik word om die vroulike lid van 'n geslagsopposisiepaar te definieer. Die doel van die artikel is om te bepaal of die teenstellingsdefinisie 'n volwaardige leksikografiese definisie is, en of die gebruik daarvan leksikografies geregverdig is. Die terme &lt;i&gt;geslagsopposisie&lt;/i&gt;, &lt;i&gt;geslagsopposisiepare&lt;/i&gt;, &lt;i&gt;manlike en vroulike lede van geslagsopposisiepare&lt;/i&gt; en &lt;i&gt;teenstellingsdefinisie&lt;/i&gt; word ten aanvang verduidelik. Argumente ten gunste van die gebruik van die teenstellingsdefinisie aangetref in die Afrikaanse metaleksikografiese literatuur, word weergegee, gevolg deur argumente wat die gebruik van dié definisie teenstaan. Die afwesigheid van 'n evaluering van die teenstellingsdefinisie as leksikografiese definisie word bevestig, en sodanige evaluering word vervolgens aangebied na aanleiding van verdere ondersoek na die optrede van dié definisie in die &lt;i&gt;Verklarende Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal&lt;/i&gt;. Die implikasies van die optrede van die teenstellingsdefinisie in terme van geldende leksikografiese konvensies en die aanwending van 'n model in terme waarvan leksikografiese definisies geklassifiseer kan word, lei tot die gevolgtrekking dat die teenstellingsdefinisie nie as leksikografiese definisie erken kan word nie. Vergelykbare definiëringstrategieë in nie-Afrikaanse woordeboeke word kortliks uitgewys, gevolg deur voorstelle vir die alternatiewe hantering van (vroulike lede van) morfologies gemerkte geslagsopposisiepare.</p><p>&lt;b&gt;Sleutelwoorde:&lt;/b&gt; betekenisverklaring; geslagsopposisie; geslagsopposisiepare; kruisverwysing; leksikograaf; leksikografiese definisie; leksikografiese hantering; manlike lede; morfologies gemerkte geslagsopposisiepare; semantiese en sintaktiese inligting; standaard verklarende woordeboek; teenstellingsdefinisie; verwysing; vroulike lede</p><p> </p>

Keywords