اثرتنش خشکی در دوره گل‌دهی و رسیدگی گیاه مادری بر برخی خصوصیات مرتبط با جوانه‌زنی و بنیه بذر و گیاهچه ارقام مختلف کلزای پائیزه

Abstract

به­منظور بررسی اثر تنش خشکیدر دوره گل دهی و رسیدگیروی گیاه مادری بر برخی خصوصیات مرتبط با جوانه­زنیو بنیه بذر10 رقم کلزای پائیزه، آزمایشی به­صورت فاکتوریل برپایه طرح کاملاً تصادفی با4 تکرار، در سال1392در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج اجرا شد.تیمارهای آزمایش بذرهای تولید شده در شرایط آبیاری معمول (S1) و اعمال تنش خشکی با عدم آبیاری در مرحله گل­دهی و رسیدگی (S2)10 رقم کلزای پائیزه بودند. وزن هزار دانه، چگالی و هدایت­الکتریکی (EC) بذرها اندازه­گیری شده و با آزمون جوانه­زنی استاندارد درصد جوانه­زنی نهایی، متوسط زمان جوانه­زنی، طول و وزن خشک گیاهچه تعیین شدند. نتایج نشان داد که متوسط زمان جوانه­زنی و طول گیاهچه تحت تأثیر تیمارهای مورد بررسی قرار نگرفتند و نیز درصد جوانه­زنی نهایی ارقام مورد بررسی تفاوت معنی­دار نداشت.بالاترین وزن هزار بذرمربوط به بذرهای رقم زرفام تولید شده با تیمارآبیاری معمول بود و بذرهای ارقام اورینت و SLM046تولید شده با تیمارآبیاری معمول بالاترین چگالی را دارا بودند. بذرهای رقم زرفام تولید شده با تیمار تنش خشکی دارای بیشترین و بذرهای ارقام مودنا و میلنا تولید شده با تیمار آبیاری معمول دارای کمترین EC بودند. بذرهای تولید شده با تیمار آبیاری معمول بیشترین درصد جوانه­زنی نهایی بذر را داشتند. بالاترین وزن خشک گیاهچه در شرایط آبیاری معمول متعلق به بذرهای رقم جرونیمو و در شرایط تنش خشکی مربوط به رقم اوکاپی بود. به­طورکلی نتایج این آزمایش نشان داد که تنش خشکی در دوره گل­دهی و رسیدگی بذر روی گیاه مادری سبب کاهش کیفیت بذر ارقام بررسی شده گردید ولی تحت چنین شرایطی ارقام جرونیمو، زرفام، دکستر و لیکورد از وزن هزار بذر بالاتر، ارقام اورینت، مودنا و دکستر از چگالی بذر بیشتر، ارقام ملینا و مودنا از EC پائین­تر و ارقام اوکاپی و مودنا از وزن خشک گیاهچه بالاتری در مقایسه با دیگر ارقام مورد بررسی برخوردار بودند. بنابراین در چنین شرایطی بذر دارای کیفیت نسبتاً مطلوب جوانه زنی و خصوصیات بنیه گیاهچه این ارقام را می­توان تولید کرد

Keywords

• کلزا
• جوانه‌زنی بذر
• تنش خشکی