Pediatria i Medycyna Rodzinna (Nov 2010)
Najczęstsze zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt i ich związek z żywieniem Część I. Kolka i ulewania
Abstract
Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt i młodszych dzieci są jednym z najczęstszych problemów z zakresu gastroenterologii w tej grupie wiekowej. Charakterystyczną cechą tych zaburzeń jest brak podłoża organicznego. W pracy przedstawiono definicję kolki jelitowej i ulewania zgodnie z III kryteriami rzymskimi, omówiono przyczyny tych dolegliwości oraz zestawiono próby dotychczas stosowanych działań terapeutycznych. Obok metod behawioralnych oraz, w mniejszym stopniu, farmakologicznych bardzo ważną rolę w leczeniu odgrywają metody żywieniowe. Szczególnie podkreślono rolę stosowania odpowiedniej diety zarówno u dziecka, jak i u matki. Prawidłowo dobrana dieta nie tylko zapewnia prawidłowy rozwój dziecka, ale także jest istotnym elementem w terapii powyższych zaburzeń czynnościowych. Wśród żywieniowych metod leczenia kolki niemowlęcej najlepiej udokumentowaną skuteczność mają hydrolizaty o znacznym stopniu hydrolizy w przypadku dzieci karmionych sztucznie oraz stosowanie u matki diety hipoalergicznej w przypadku dzieci karmionych piersią. Przynosiło to najlepsze efekty u dzieci z udokumentowaną nadwrażliwością pokarmową. Nieefektywne w łagodzeniu kolki okazały się preparaty sojowe oraz preparaty o zmniejszonej zawartości laktozy. Często stosowane pojenie herbatami ziołowymi w umiarkowanym stopniu łagodzi objawy, ale z obawy przed utratą pragnienia wskutek ich podawania nie są to napoje zalecane. Metody żywieniowe znajdują również zastosowanie w łagodzeniu problemów regurgitacji. Istotne znaczenie ma tu przede wszystkim prawidłowe ułożenie dziecka podczas karmienia i po nim. Korzystne okazały się preparaty o znacznym stopniu hydrolizy, a w uzasadnionych przypadkach – mieszanki mleczne z dodatkiem środków zagęszczających, które zmniejszają objętość traconego w ten sposób pokarmu. Zarówno w przypadku występowania objawów kolki niemowlęcej, jak i ulewań należy zwrócić szczególną uwagę na tempo przyrostu masy ciała i ogólny rozwój dziecka. W przypadku zaburzeń w harmonijnym rozwoju niemowlęcia należy poszukiwać innej przyczyny dolegliwości, przede wszystkim ognisk zakażenia w układzie moczowym, pokarmowym czy stanów wymagających interwencji chirurgicznych, między innymi pylorostenozy czy wgłobienia jelit.
