Erciyes İletişim Dergisi (Jul 2019)
Modernlik-Postmodernlik Ekseninde Serseri Âşıklar ve Mavi Kadife Filmlerinin Göstergebilimsel Karşılaştırılması
Abstract
Zihinde, dilde ve yaşamda yerleşik hâle gelmiş modernliğin yanı sıra bazıları için karşıtlık, bazıları için de süreklilik bağlamında modernlikle ilişkilendirilen postmodernlik, bu çalışmanın eksenini oluşturmaktadır. Kültürel, sosyal, ekonomik ve siyasal alanlarda farklı bakış açısı ile dikkat çeken postmodernizm, tek bir yapı içerisinde açıklanamamaktadır. Bu nedenle postmodernizmi anlayabilmek için aydınlanma çağının ve aynı zamanda modernliğin açıklanması gerekmektedir. Modernizmin ortaya çıkmasında etkili olan Rönesans, Reform ve Aydınlanma Çağı birbiriyle paralel gelişen ve birbirini tamamlayan olgular olarak değerlendirilmektedir. Siyasal, toplumsal ve kültürel dönüşümlerin ortaya çıkarttığı modernizm, bireylere bir takım imkânlar vaad etmektedir. Modernizm, tek tipliği ve standartlara dayanan kalıpları benimsemiştir. Bu kalıplar da modernizme ve modernliğe karşı görüşlerin gelişmesine neden olmuştur. Modernizm ekseninde açıklanmaya çalışılan postmodernizmin ise kesin bir tanımı bulunmamaktadır. Bir anlatının anlamını değiştirerek yeni bir bakış açısıyla hem eskiyi sorgulayan hem de alternatifler üreten postmodernizm, modernizmden farklı ilkeleri benimsemiştir. Postmodernizm teklik karşısında çoğulculuğu, farklılığı, yerelliği ve aynı zamanda bireyin modern olandan bağımsızlaşarak özgürleşmesini savunmaktadır. Çalışmada modernlik-postmodernlik ilişkisi ve/veya karşıtlığı göstergebilimsel analiz üzerinden Jean-Luc Godard’ın “Serseri Âşıklar” ve David Lynch’in “Mavi Kadife” filmleri örnekleminde ele alınmıştır. Böylelikle modernlik-postmodernlik bağlamında anlam kazanmış görüşlerin, söz konusu filmler üzerinden değerlendirilmesi yapılmıştır. Sonuç olarak örnek filmler incelendiğinde; modernizmi postmodernizmden kesin sınırlar ile ayırmak çok mümkün görünmemektedir. Bu iki terim hem birbirinden beslenen hem de birbirinden uç noktalarda ayrışan aynı bütünü farklı şekillerde yorumlama perspektifi olarak değerlendirilebilir.
Keywords
