“Muhsin Bey” ve “Yol Ayrımı” Ekseninde Yavuz Turgul Sinemasında İçtenliğin İlgası ve Masumiyet Hezeyanları

Abstract

Yeşilçam filmlerinin pek çoğunda anlatılan, yoksulluğu, hüznü, sevinci, umudu paylaşan insanlardan oluşan mahalle öyküleri, 1980 sonrası dönemde beyaz perdede çok az yer bulur. Bu filmlere özgü dayanışma, masumiyet ve içtenlik anlatıları artık nostaljik bir geçmiş tasavvuruna dönüşür. Sözü edilen hüzünlü atmosfer çalışmaya konu olarak belirlenen Yavuz Turgul sinemasını tanımlayan karakteristik özelliklerden biridir. Toplumsal dönüşümlerden ve yönetmenin kendi kişisel tarihinden beslenen bu sinema anlayışı içerisinde, geçmişe ilişkin değerlerin taşıyıcısı durumundaki bireylerin, kötümser, bireyci, yozlaşmış zamana direnme mücadeleleri işlenir. Masumiyet, içtenlik, sadakat, dayanışma temaları bu filmlerde “zamanın ruhu”nu sorgulamanın elemanlarıdır artık. Bu çalışmada Turgul’un Muhsin Bey (1987) ve Yol Ayrımı (2017) filmleri merkeze alınarak, sözü edilen temsil biçimleri, toplumsal bağlantılarıyla ilişkili olarak tartışılmaktadır. Yönetmenin konuya ilişkin yaklaşımı, farklı dönemlerde çektiği, içtenlik ve masumiyet problemlerine yoğunlaşan bu iki film odağında incelenmektedir. Bu filmler, farklı dönemlerde çekilseler de içtenlik tartışması açısından birbirini tamamladığı düşünüldüğünden tercih edilmişlerdir. Ele alınan filmler, sosyolojik bağlam çerçevesinde, öykü ve karakterin özellikleri ön plana alınarak analiz edilmiştir.

Keywords

• toplumsal dönüşüm
• zamana direnme
• nostalji
• social transformation
• resistance to time
• nostalgia