Pediatria i Medycyna Rodzinna (Dec 2012)
Krztusiec – choroba, która nie daje o sobie zapomnieć
Abstract
Krztusiec jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego, której przebieg może być ciężki, szczególnie u nowo‑ rodków. Mimo powszechnego przekonania o eradykacji tej choroby nadal stanowi ona istotny problem kliniczny. Zachorowalność na krztusiec ulega corocznym fluktuacjom, jednak procentowy udział zachorowań według wieku wykazuje tendencję spadkową u młodszych dzieci i wzrostową wśród osób powyżej 15. roku życia. Obraz kliniczny w największej mierze zależy od wieku dziecka oraz od stopnia uodpornienia. U niemowląt choroba przebiega w charakterystycznych trzech fazach: nieżytowej, kaszlu napadowego oraz zdrowienia. U młodzieży i dorosłych najczęstszy objaw stanowi przewlekający się kaszel. Złotym standardem wdiagnostyce krztuśca jest badanie bak‑ teriologiczne, z kolei najbardziej dostępną metodą – diagnostyka serologiczna. Należy wykazać znamienny wzrost, tj. czterokrotny, miana swoistych przeciwciał w dwóch próbkach surowicy w odstępie 3‑5 tygodni. Podstawą pro‑ filaktyki krztuśca są obowiązkowe szczepienia ochronne, przeprowadzane w 1., 2. i 6. roku życia. Cztery pierwsze szczepienia powinny być wykonane szczepionką pełnokomórkową (DTPw), natomiast ostatnie szczepionką bez‑ komórkową DTaP. Przeciwwskazaniem do zastosowania szczepionki pełnokomórkowej jest wcześniactwo i mózgowe porażenie dziecięce, związane z niedotlenieniem okołoporodowym. Odporność na zachorowanie na krztusiec zmniejsza się wraz z czasem upływającym od ostatniego szczepienia. Grupą antybiotyków prefero‑ waną wterapii zakażenia Bordetella pertussis są makrolidy, wprzypadku przeciwwskazań stosuje się kotrimoksazol. Czas leczenia wynosi od 3‑5 dni dla azytromycyny do 7‑14 dni dla pozostałych antybiotyków. Profilaktykę poekspozycyjną można rozpocząć do 3 tygodni od narażenia na zakażenie. Największą korzyść z takiego postępowania mogą odnieść niemowlęta do 4. miesiąca życia i kobiety w trzecim trymestrze ciąży.
