مجله بهره‌برداری و پرورش آبزیان (Dec 2020)
ارزیابی لزوم احداث سازه ماهی رو در طراحی تاسیسات سد و قفل کشتیرانی مارد (آبادان) در مسیر مهاجرت تولیدمثلی ماهی صبور (Tenualosa ilisha)
Abstract
این مطالعه برای بررسی حضور و عبور ماهیان بالاروی دریایی در بالادست رودخانه کارون به منظور بررسی لزوم احداث مسیر عبور ماهی در سازه سد مارد انجام گردید. نمونه‌برداری از ماهیان رودخانه با استفاده از تور گوش‌گیر و با کمک صیادان محلی منطقه از بهمن ماه 1397 تا خرداد ماه 1398 انجام شد. از میان گونه های مختلف ماهی در منطقه مورد مطالعه، فقط ماهی صبور از لحاظ فیزیولوژیکی به حضور در طول رودخانه های بهمنشیر، اروند‌رود و کارون از مصب تا بالادست نیاز دارد. با توجه به میزان تاثیرگذاری زیاد ماهی صبور (T. ilisha) در معیشت و نیز حفظ سلامت غذایی بخش بزرگی از ساکنین محلی -بومی حاشیه این رودخانه‌ها، حفظ ذخایر این ماهی و نیز حفظ ساختار رودخانه‌ها در جهت حمایت از مهاجرت تولیدمثلی آن از دیدگاه اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی منطقه حائز اهمیت بسیاری است. بنابراین نویسندگان احداث مسیرماهی رو را برای سازه سد و قفل کشتیرانی مارد آبادان کاملاً ضروری ارزیابی می نمایند. براساس طرح آماده شده برای سازه سد و قفل کشتیرانی مارد آبادان، به نظر می رسد خود سازه سد دارای بخش هایی است که می تواند به عنوان مسیر ماهی رو مورد استفاده قرار گیرد. در شرایط نرمالِ رژیم آبی دریچه‌های کناری قفل کشتیرانی مارد با دارا بودن سطح آب آزاد در طول سال می‌توانند حجم کافی آب را برای ایجاد جریان سطحی با سرعت کافی برای ماهی‌های صبور مهیا کرده و با تحریک این ماهی‌ها به شنا کردن، به عنوان مسیرهای ماهی‌رو برای ماهی صبور در محل احداث سد مارد عمل نمایند.
Keywords
