Хабаршысы. Экономика сериясы (Dec 2016)
Алгоритм выбора основных компонентов комплексной оценки эффективности малого и среднего бизнеса Казахстана. Қазақстанның шағын және орта бизнесінің тиімділігін кешенді бағалаудың негізгі компоненттерін талдау алгоритмі
Abstract
На основе исследования различных подходов к оценке эффективности субъектов хозяйствования предложен авторский алгоритм выбора основных компонентов комплексной оценки эффективности малого и среднего бизнеса (МСБ) Казахстана. Разработан следующий ряд производных показателей: удельный вес действующих предприятий МСБ; число действующих МСБ на 1000 жителей населения; удельный вес работников МСБ в общей численности занятых; доля продукции субъектов МСБ во внутреннем валовом продукте республики; доля приоритетных направлений (промышленность, сельское хозяйство) в объеме произведенной продукции субъектами МСБ; выработка продукции на одного работающего в МСБ; прибыльность (убыточность) деятельности субъектов МСБ; инновационность деятельности субъектов МСБ. Использование причинноследственной диаграммы Ишикава позволило всесторонне охарактеризовать объект исследования и создать комплексный индекс, имеющий качества универсальности и адаптивных возможностей. . Шаруашылықты жүргізу субъектілерінің тиімділігін бағалаудың әр алуан тәсілдемелері негізінде Қазақстанның шағын және орта бизнесі (ШОБ) тиімділігін кешенді бағалаудың негізгі компоненттерін таңдаудың авторлық алгоритмі ұсынылып отыр. Туынды көрсеткіштердің келесі қатары әзірленді: ШОБтың әрекет етуші кәсіпорындарының үлес салмағы; әрекет етуші ШОБтың халықтың 1000 тұрғынына шаққандағы саны; ШОБтың барлық қызметкерлерінің жұмысбастылардың жалпы санындағы үлес салмағы; ШОБ субъектілері өнімінің Республиканың ішкі жалпы өніміндегі үлесі; ШОБ субъектілері өндірген өнім көлеміндегі басым бағыттардың (өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы) үлесі; ШОБтағы бір жұмыскерге шаққандағы өнім өндірісі; ШОБ субъектілері қызметінің пайдалылығы (зияндылығы); ШОБ субъектілері қызметінің инновациялылығы. Ишикаваның себепсалдарлық диаграммасын пайдалану зерттеу нысанын жанжақты сипаттауға, сондайақ әмбебаптық пен бейімді мүмкіндіктер сияқты қасиеттері бар кешенді индексті жасауға мүмкіндік берді.
