Biuletyn Polskiej Misji Historycznej (Jul 2011)
„Von Nancy gegründet und zur europäischen Universität proklamiert“. Beiträge des Archivs der Universität des Saarlandes zur Überlieferungssicherung und Erforschung der Universitätsgeschichte
Abstract
„Założony przez Nancy i ogłoszony Uniwersytetem europejskim”. Wkład Archiwum Uniwersytetu Kraju Saary w zabezpieczenie śladów przeszłości oraz w badania nad historią UniwersytetuArtykuł zawiera krótki zarys historii Uniwersytetu Kraju Saary, a także informacje dotyczące rozwoju, działalności i publikacji naukowych Archiwum Uniwersyteckiego. Uniwersytet Kraju Saary – uczelnia otwarta na Europę i łącząca w sobie niemieckie i francuskie tradycje kształcenia – powstał w listopadzie 1948 roku. W tym czasie była to uczelnia dwujęzyczna. Ta pierwsza powojenna szkoła wyższa, jaką założono po lewobrzeżnej stronie Renu, rozpoczęła swoją działalność pod patronatem Francji i Uniwersytetu w Nancy, w szczególnej sytuacji politycznej i gospodarczej. Kraj Saary funkcjonował bowiem wówczas jako częściowo autonomiczne państwo, związane z Francją unią gospodarczą i walutową. 3 kwietnia 1950 roku opublikowano statut, który określał struktury administracyjne tej fi nansowanej wspólnie przez Kraj Saary oraz Francję uczelni. Natomiast w listopadzie tego samego roku drugi rektor saarlandzkiego Uniwersytetu, francuski germanista Joseph-François Angelloz, nazwał go „Uniwersytetem europejskim”. W artykule prześledzono losy uczelni w układzie chronologicznym, do czasów współczesnych, nie zapominając przy tym o licznych przykładach współpracy międzynarodowej, w ramach której na przykład już w roku 1983 uczelnia zawarła partnerstwo z Uniwersytetem Warszawskim. Archiwum Uniwersyteckie, powołane do życia w roku 1991, służy systematycznemu zabezpieczaniu uczelnianych archiwaliów oraz dokumentowaniu historii Uniwersytetu. Swoje zadania Archiwum wypełnia między innymi dzięki ścisłej współpracy z uniwersyteckim serwisem informacyjnym, a także prowadząc rozmowy z naocznymi świadkami istotnych dla uczelni wydarzeń, co pozwala na archiwizację wspomnień i prywatnych zbiorów. Natomiast opracowane przez uniwersyteckiego archiwistę edycje, publikacje i przyczynki, będące zawsze efektem dogłębnych badań, a dotyczące historii poszczególnych instytutów wypełniają lukę w zachowywaniu i przekazywaniu informacji o przeszłości oraz pokazują, w jak ścisłym związku pozostają główne zadania archiwistyki z badaniami nad historią uniwersytetu. W dalszej części artykułu przedstawiono aktualna wersję Profilu dokumentacji dla archiwów instytucji naukowych, dokumentu opracowanego w 2009 roku przez grupę archiwistów pracujących w archiwach uniwersyteckich i instytucji naukowych skupionych w Związku Niemieckich Archiwistek i Archiwistów. Ze względu na niejednolity sposób zarządzania dokumentacją archiwalną przez poszczególne jednostki uniwersyteckie właściwa ocena i selekcja materiału stanowi dla Archiwum nie lada wyzwanie. Profi l dokumentacji zawiera nie tylko przegląd różnorodnych rodzajów archiwaliów, które występują w formie piśmienniczej i rzeczowej na uniwersytetach, lecz także zalecenia co do metod archiwistycznej oceny opracowywanych dokumentów i spuścizn.Tłumaczenie/Übersetzt von Barbara Sapała