پژوهشهای زراعی ایران (Jun 2017)

بررسی تولید کلزا در شرایط خشکی و تغییر اقلیم

  • سروناز فرهنگ فر,
  • محمد بنایان,
  • حمیدرضا خزاعی,
  • محمد موسوی بایگی

DOI
https://doi.org/10.22067/gsc.v15i2.50856
Journal volume & issue
Vol. 15, no. 2
pp. 355 – 367

Abstract

Read online

خشکی دائماً تولیدات کشاورزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. آسیب‌پذیری کشاورزی به‌عنوان آستانه‌ای شناخته می‌شود که در آن بیشترین احتمال صدمه دیدن سیستم‌های کشاورزی در اثر خشکی وجود دارد. در این تحقیق آسیب‌پذیری کلزا در اثر خشکی در شهرستان‌های مشهد، سبزوار و تربت‌حیدریه و تأثیر تغییر اقلیم بر آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه شاخص خشکیUNEP در راستای ارزیابی خشکی مورد استفاده قرار گرفت. اثرات تغییر اقلیم توسط مدل‌های HadCM3 و IPCM4 تحت سه سناریو (A1B، A2 و B1 برای سه دوره زمانی 2030-2011، 2065-2046 و 2099-2080) توسط مولد آب و هوایی LARS شبیه‌سازی شدند. عملکرد پتانسیل کلزا توسط مدل WOFOST شبیه‌سازی شد. برای کمّی نمودن آسیب‌پذیری نسبت به شرایط خشکی، آسیب‌پذیری به‌عنوان تابعی از حساسیت (SEN)، وضعیت سلامت نسبت به آستانه تخریب و در معرض خطر قرار گرفتن در نظر گرفته شد. آسیب‌پذیری با در نظر گرفتن خشکی‌های شدید (VEXPL و VEXPS) در سال‌های منتخب و آسیب‌پذیری مورد انتظار (EVEXP) با در نظر گرفتن فراوانی مورد انتظار خشکی محاسبه شد. نتایج نشان داد که در تمامی مناطق مورد مطالعه تولید کلزا طی دوره پایه نسبت به خشکی بسیار حساس بوده و مقایر تخمین زده شده بیشتر از 200 بودند. همین روند در سال های شبیه سازی شده نیز مشاهده شد. همچنین پیش بینی شد که کلزا در دوره های آینده همانند دوره پایه نسبت به خشکی بسیار آسیب پذیر بوده و مقادیر آسیب پذیری بالاتر از 20 تخمین زده شدند (20

Keywords