ارزیابی وضعیت انتشارات علمی ایران بر مبنای نقشۀ جامع علمی کشور

Abstract

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت انتشارات علمی ایران با تأکید بر شاخص‌های مطرح‌شده در نقشۀ جامع علمی کشور در بازه زمانی 5 ‌ساله 1392 تا 1396 می‌باشد. روش‌شناسی: روش پژوهش توصیفی-‌تحلیلی با رویکرد سیاست-پژوهی است که با استفاده از ابزارهای علم‌سنجی انجام شده است. داده‌های مربوط به شاخص‌های هشت‌گانه انتشارات علمی مندرج در نقشۀ جامع علمی کشور از پایگاه‌های اطلاعاتی مرتبط برای بازۀ 5‌ ساله استخراج و مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: وضعیت ایران در شاخص‌های کمّی مانند «تعداد مقالات در هر میلیون نفر از جمعیت»، «نسبت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و حوزوی به مقالات نمایه‌سازی‌شده در نمایه‌های بین‌المللی» و «نسبت مقالات نمایه‌سازی‌شده در سطح بین‌المللی به تعداد اعضای هیئت علمی» روند صعودی قابل قبولی داشته و امکان تحقق این شاخص‌ها با توجه به کمیت مطلوبشان برای سال 1404 دور از انتظار نیست. در مورد شاخص‌های کیفی مانند «میزان استنادات در واحد انتشارات»، با وجود سیر صعودی در سالیان اخیر، مقدار به‌دست‌آمده با میزان هدف‌گذاری برای این شاخص در 1404 فاصله زیادی دارد. نتیجه‌گیری: آیین‌نامه «نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور» که با هدف ارزیابی شاخص‌های نقشۀ جامع علمی کشور ارائه شده است، ابزار مناسبی برای سنجش شاخص‌های نقشۀ جامع علمی کشور نیست و نیاز به بازنگری در شاخص‌های نظام پایش احساس می‌شود

Keywords

• نظام پایش و ارزیابی علم
• فناوری و نوآوری کشور
• ارزیابی انتشارات علمی ایران
• نقشۀ جامع علمی کشور
• سیاست‌پژوهی
• علم‌سنجی