Majallah-i Huqūqī-i Biyn/al-milalī-i (Sep 2018)

چهارچوب حقوقی سازمان جهانی تجارت از منظر تئوری بازی در حقوق بین الملل

  • حجت خدایی فام,
  • علیرضا آرش پور

DOI
https://doi.org/10.22066/cilamag.2018.31890
Journal volume & issue
Vol. 35, no. شماره 59 (پاییز و زمستان)
pp. 277 – 310

Abstract

Read online

تئوری ‌بازی در حقوق بین‌الملل، یکی از دیدگاه‌های نو و بدیع در زمینه فلسفه حقوق بین‌الملل است. تفاوت این دیدگاه در آن است که به‌جای نظریه‌پردازی صِرف، به دنبال شرح منطقی و عملی قواعد و ساختارهای حقوقی بین‌المللی است. در این دیدگاه برای استدلال علمی و بیان چارچوب‌‌های نظری از قواعد تئوری ‌بازی استفاده می‌شود. تئوری ‌بازی اولین بار در سال 1944 از طرف ریاضی‌دان جان ون نیومن و با همراهی اقتصاددانی به نام اسکار مورگن اشترن در زمینه مسائل اقتصادی مطرح شد. ولی از آن زمان تا کنون به‌تدریج وارد عرصه‌های علمی دیگر، ازجمله روابط بین‌الملل، جامعه‌شناسی و سایر رشته‌های علمی نیز شده است. در سال‌‌های اخیر و برای اولین بار در حقوق بین‌الملل، دو اندیشمند بزرگ، جک گلد اسمیت و اِریک پاسنر با استفاده از این تئوری، چگونگی تشکیل و علت رعایت عرف‌‌های بین‌المللی را توضیح داده‌اند. این امر به‌عنوان رهیافت جدید، توجه محققین حقوق بین‌الملل را کاملاً به خود جلب کرده است. این مقاله به دنبال توضیح ساختار حقوقی سازمان جهانی تجارت از منظر این تئوری است. نویسندگان بر این باورند که یافته‌هایشان به درک بهتر ساختار حقوقی این سازمان خواهد انجامید. به این منظور، ابتدا قواعد مورد نیاز تئوری ‌بازی معرفی و مختصراً توضیح داده می‌شود و بعد از آن از منظر مطالب اشاره‌شده، موارد و موافقت‌نامه‌هایی از مجموعه کل سازمان جهانی تجارت، بررسی و منطقی اثبات می‌شود که در حالت کلی قابل تسرّی به تمام ساختار حقوقی این سازمان است.

Keywords