زن در توسعه و سیاست (Sep 2023)
بازخوانی مفهوم توسعۀ اجتماعی در نظام سیاست‌گذاری نبوی با تکیه بر جایگاه زنان در مدینه
Abstract
توسعۀ اجتماعی، از مهم‌ترین شاخص‌های ارزش‌گذاری حکومت‌ها برای نقش‌دادن جوامع برای حضور اثرگذار در جامعه به‌خصوص برای زنان جامعه است که این موضوع با مطالعۀ موردی دولت نبی اکرم (ص) به‌عنوان مسئلۀ اصلی توجه قرار گرفته است. در عصری که اسلام ظهور کرد، تقریباً زنان تمام جوامع از جایگاه مناسبی برخوردار نبودند و حتی از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی محروم بودند. اما اسلام و نبی اکرم به بازیابی اعتبار حقیقی آنان توجه فوق‌العاده‌ای کرد. توجهی که فضای اجتماعی و فرهنگی آن روز برنمی‌تافت. هدف پژوهش، بررسی اقدامات و سیاست‌گذاری‌های پیامبر اسلام در دولت خود برای توسعۀ اجتماعی زنان است؛ بنابراین سؤال اصلی مقاله این است که سیاست‌های رسول‌الله (ص) برای توسعۀ جایگاه اجتماعی زنان در دولت نبوی چه بوده است که با روش توصیفی، تحلیل تاریخی و فیش‌برداری از منابع کتابخانه‌ای به آن پاسخ داده شده است. براین‌اساس پیامبر بزرگوار اسلام با مبارزه با طرز تفکر و نظریۀ غالب برتری جنسیتی مرد نسبت به زن، طرد فرهنگ خشونت رفتاری با زنان و توجه به تکریم شخصیت آنان، اهتمام و تشویق به علم‌آموزی و توجه به توانمندی فکری زنان، حمایت از زنان در مقابل آسیب‌های اجتماعی و زمینه‌سازی حضور مؤثر زنان در امور اجتماعی و اقتصادی موجب توسعۀ اجتماعی ایشان در دولت خویش می‌شود. این فرایند مستلزم یک چرخش مفهومی و تغییر بنیادی است که برمبنای آن، توسعه به‌عنوان تعالی تعریف می‌شود و جایگاه زن از موقعیتی پیرامونی به مکانتی محوری ارتقا می‌یابد.
Keywords
