Pediatria i Medycyna Rodzinna (Oct 2011)
Alergenowo-swoista immunoterapia u dzieci
Abstract
Alergenowo-swoista immunoterapia (ASI) umożliwia leczenie i wpływ na przebieg alergicznych schorzeń IgE-zależnych. W wyniku jej działania następuje indukcja tolerancji alergenu, a w rezultacie – zmniejszenie lub ustąpienie objawów klinicznych alergii. Od daty wydania (1910 r.) publikacji Noona, uważanej za przełomową w rozwoju immunoterapii, mija 101 lat. W tym czasie systematycznie poszerzano wiedzę na temat mechanizmów jej działania, wskazań do stosowania ASI oraz formy podawania alergenu. Obecnie stosowane rodzaje ASI pozwalają na zminimalizowanie poważnych objawów niepożądanych, które obserwowano w początkowych próbach terapii. W pracy przedstawiono współczesne poglądy na temat patomechanizmów immunoterapii, zasad jej podawania oraz możliwości stosowania ASI w przypadku schorzeń atopowych. Podstawowym wskazaniem do tej metody leczenia jest brak możliwości wyeliminowania alergenu ze środowiska pacjenta przy dużym prawdopodobieństwie wystąpienia ciężkich objawów klinicznych uczulenia po kontakcie z alergenem. Najlepsze rezultaty osiąga się w przypadku nadwrażliwości na jady owadów błonkoskrzydłych oraz leczenia alergicznego nieżytu nosa, alergicznego zapalenia spojówek, a także astmy związanej z alergią na pyłki traw, drzew, chwastów i roztoczy kurzu domowego. Leczenie monoalergii daje lepszą skuteczność w porównaniu z uczuleniem na wiele alergenów. W wybranych przypadkach przy braku możliwości stosowania farmakoterapii lub jej nieskuteczności można rozważyć użycie ASI u pacjentów z alergią związaną z innymi alergenami. Aktualnie nie jest to metoda zaakceptowana w leczeniu alergii pokarmowej. W pracy przytoczono metaanalizy przeprowadzone w ostatnich latach, oceniające skuteczność dwóch najpopularniejszych obecnie metod immunoterapii – SCIT (śródskórnej) oraz SLIT (podjęzykowej) – w leczeniu astmy oraz alergicznego nieżytu nosa. Z cytowanych poniżej publikacji wynika, że są to metody skuteczne, zmniejszają- ce lub eliminujące objawy choroby u alergików. Przedstawiono również najnowsze, bardzo obiecujące drogi podania alergenu, w tym przezskórną immunoterapię, szczególnie korzystną u najmłodszych pacjentów. W dobie ogromnego postępu medycyny należy oczekiwać dalszego udoskonalania ASI, eliminacji poważnych objawów ubocznych oraz rozszerzenia grupy pacjentów objętych tą formą terapii.
