Walka o prymat w stanowieniu prawa między Izbą Lordów a Izbą Gmin na początku XX wieku

Abstract

Na przełomie XIX i XX wieku w parlamencie westminsterskim rozegrał się jeden z najważniejszych, trwający wiele lat akt konkurencji między obydwoma izbami parlamentu o wpływ na realizację funkcji ustawodawczej w procedurze parlamentarnej. W niniejszym artykule, będącym wynikiem znacznie szerszych studiów nad przekształceniami wewnętrznymi parlamentaryzmu brytyjskiego, przedstawiono społeczne i polityczne tło tej walki toczącej się na forum obydwu izb między dwiema siłami politycznymi: Partią Konserwatywną i Partią Liberalną, wzmocnioną przez taktycznych sojuszników. W tekście starano się przedstawić prawny wynik tego sporu w postaci słynnego Parliament Act 1911, ale także – na podstawie dzisiejszego stanu wiedzy opartego również na zachowanych stenogramach wystąpień parlamentarnych – klimat tego sporu oraz jego społeczne i polityczne tło.

Keywords

• xix–xx wiek
• izba lordów
• izba gmin
• partia konserwatywna
• partia liberalna
• parlament brytyjski
• reforma izby lordów