LÜKS TÜKETİMDE SATIN ALMA DAVRANIŞININ NEDEN ESASLI MODELLENMESİ

Abstract

Bu çalışmada, lüks ürünlerin satın alma davranışının ‘neden’ esaslı modellenmesi amaçlanmıştır. Önerilen model, Davranışsal Neden Kuramından faydalanarak davranışın belirleyici faktörlerinden algılanan değerler, nedenler, genel güdüler ve davranışsal niyet arasındaki ilişkileri açıklamaya çalışmaktadır. Davranışsal Neden Kuramı, geleneksel davranışsal niyet modellerinden Planlı Davranış Kuramının bir uzantısı olarak gelişmiştir. Yüksek ilgilenim gerektiren ürünlerin söz konusu olduğu lüks tüketimde satın alma davranışının Planlı Davranış Kuramına ‘nedenler’ faktörünün dahil edilerek modellenmesi, davranışın daha iyi açıklanabilmesine imkan sağlamaktadır. Bu çalışmada, Davranışsal Neden Kuramından farklı olarak, algılanan değerlerin genel güdülere etkisinde nedenlerin düzenleyici rol oynadığı önerilmektedir. Bu bağlamda, tüketicilerin lüks ürün satın alma davranışının ilk kez Davranışsal Neden Kuramına dayandırılarak modellenmesi ve nedenlerin düzenleyici etkisinin irdelenmesi çalışmanın özgün yönlerini oluşturmaktadır. Kavramlar arası ilişkilere dair hipotezlerin yanı sıra kavramların ölçümüne yönelik göstergelerin de önerildiği bu çalışma, lüks tüketimde satın alma davranışının modellenmesine yönelik kuramsal bir çerçeve olarak kabul edilebilir. Modelde yer alan ilişkilere dair hipotezlerin istatistiksel olarak sınanması ise gerçekleştirilebilecek gelecek çalışmaların konusunu oluşturmaktadır.

Keywords

• behavioral reasoning theory
• luxury consumption
• perceived value
• reasons
• moderator
• davranışsal neden kuramı
• lüks tüketim
• algılanan değer
• nedenler
• moderatör etki