آب و توسعه پایدار (May 2022)
شاخصهای مدیریت منابع آب با تمرکز بر حکمرانی
Abstract
تعارضات اجتماعی حول محور آب، شور شدن منابع آب، افت سطح آب زیرزمینی و ... بیانگر وجود نارساییهای اساسی در سیستم مدیریت آب کشور است. بخشی از این پیامدها، ناشی از عوامل طبیعی همچون خشکسالی، تغییر اقلیم و ...، بخشی دیگر متاثر از سیاستهای حکمرانی آب است. حکمرانی و مدیریت از منظر کلی شباهت دارند؛ اما در واقع مدیریت در قالب فعالیتهای اجرایی و حکمرانی، بستر ساختاری موجود بر اجرای آن فعالیتها است. حکمرانی آب طیفی از نظامهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اداری است که برای توسعه و مدیریت منابع آب و عرضه خدمات آبی در سطوح مختلف جامعه وجود دارند و سازوکاری مستقیم برای بهزیستی مردم به‌شمار میرود. دلیل دیگر اهمیت حکمرانی ارتباط با بعضی از شاخصهای کلان جامعه است. شاخصهای حکمرانی خوب باتوجهبه شرایط هر جامعه متفاوت است. در فرآیند ارزیابی حکمرانی خوب، باید هر نوع قضاوت و ارزیابی، مبتنی بر معیارها و شاخصهای معین باشد. بومیسازی شاخص‌ها در هر جامعهای رسیدن به پایداری در حوزۀ مورد نظر را تسریع خواهد نمود. در این مقاله با هدف آگاهی از دانش جهانی به منظور اجرای حکمرانی خوب آب کشور، مراحل مختلف تغییرات مدیریت آب دنیا بررسی و به اثرات آن بر سیاست‌گذاری و مدیریت داخلی آب کشور اشاره شد. سپس مطالعه تطبیقی از مدیریت و دانش بومی منابع آبی با شاخص‌ها و اصول حکمرانی خوب انجام گرفت. در نهایت با تبیین زمینهها و ساختار اصول حکمرانی در کشور، مشخص شد حکمرانی خوب از طریق پاسخگویی، حق اظهار نظر و عدالت اجتماعی که درجه اهمیت بالایی دارند، میسر خواهد شد.
Keywords
