Pizhūhish-i Naft (Apr 2024)
امکان‌سنجی مناطق ذخیره‌سازی گاز با استفاده از مدل AHP_fuzzy: مطالعه موردی استان بوشهر
Abstract
ذخیره‌سازی گاز یکی از اجزای حیاتی سیستم انرژی جهانی است و نقش مهمی در تضمین امنیت انرژی ایفا می‌کند، به‌ویژه در کشورهایی که به‌شدت به گاز طبیعی به‌عنوان منبع اولیه انرژی متکی هستند. با افزایش تقاضا برای گاز طبیعی، نیاز به تأسیسات ذخیره‌سازی گاز کارآمد و مؤثر بیش‌ازپیش اهمیت می‌یابد. یکی از راه‌کارهای رفع این نیاز پیدا کردن مدل بهینه برای مکان گزینی است که ترکیب نظرات کارشناسان و سیستم‌های اطلاعات مکانی باشد. بر همین اساس هدف از این تحقیق شناسایی ذخیره‌گاه‌های گاز در استان بوشهر است که با ترکیبی از سیستم اطلاعات جغرافیایی و پنل خبرگان، بهینه‌ترین مکان ذخیره گاز را شناسایی می‌کند. روش تحقیق در این بررسی به‌صورت تحلیلی - توصیفی است و ماهیت کاربردی دارد. جهت شناسایی شاخص‌ها از مطالعات نظری استفاده‌شده که درنهایت چهار بعد طبیعی (9 متغیر)، کالبدی (5 متغیر)، زیست‌محیطی (5 متغیر) و زیرساختی (9 متغیر) مشخص گردید که لایه مکانی هرکدام از معیارها تهیه شد. لایه GIS متغیرهای مطرح شده از طرح آمایش سرزمین اخذ شده‌است. جهت نرمال‌سازی از روش فازی خطی کاهشی و افزایشی استفاده شده که از 25 معیار مشخص‌شده 9 معیار دارای اثر منفی و با روش فازی خطی افزایشی نرمال‌سازی شده و 16 شاخص دیگر نیز با روش فازی خطی کاهشی نرمال شده‌اند. با توجه به نظر کارشناسان در بستر مدل تحلیل سلسله‌مراتبی، گنبدهای نمکی و سفره آب‌های زیرزمینی با وزن 097/0 به‌عنوان مهم‌ترین معیار شناسایی‌شده‌اند. با توجه به اینکه نرخ ناسازگاری در مدل برابر 05/0 و کمتر از بوده بنابراین صحت مقایسه زوجی بین معیارها توسط کارشناسان نیز تأیید می‌شود. بعد از اعمال وزن معیارها و تلفیق آن‌ها با استفاده از عملگرهای پنج‌گانه فازی روش گاما بهترین مکان را شناسایی کرده و دو مکان ازجمله گنبد نمکی جاشک و گنبد نمکی سربسی به‌عنوان مناسب‌ترین مکان ذخیره گاز شناسایی‌شده‌اند.
Keywords
