مهندسی منابع آب (Jun 2012)

ارزیابی تأثیر خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت فسا با استفاده از شاخصهای بارندگی معیار شده، منابع آب زیرزمینی و قابلیت هدایت الکتریکی معیار شده

  • محبوبه صیف,
  • حسین محمدزاده,
  • ابوالفضل مساعدی,
  • حامد صیاد

Journal volume & issue
Vol. 5, no. 13
pp. 57 – 74

Abstract

Read online

پدیده ی خشکسالی در طول دوره ی وقوع خود، منابع آبهای زیرزمینی را تحت تأثیر قرار می دهد، که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است . در این تحقیق، میزان آسیب پذیری خشکسالی هواشناسی دشت فساو پیرامون آن، با استفاده از شاخص بارندگی معیار شده (SPI) در مقیاسهای مختلف ماهانه ، فصلی و سالانه در طول دوره ی آماری 1388-1357، و وضعیت خشکسالی آب و زمین شناسی این منطقهطی سال های 1388-1372 با استفاده از شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI)مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد ، که مقدار شاخص GRI روند کاهشی داشته و در سال های 1382، 1387 و 1388 خشکسالی آب و زمین شناسی با درجات بالا در منابع آب زیرزمینی این منطقه رخ داده است. به منظور بررسی شدت وابسته بودن آبهای زیرزمینی از نظر کمی و کیفی با پدیده ی خشکسالی هواشناسی، ضریب همبستگی بین میانگین ارتفاع سطح آب زیرزمینی، شاخص GRI و شاخص هدایت الکتریکی معیار شده (SECI) با شاخص SPI در مقیاسهای زمانی مختلف، با اعمال و بدون اعمال تأخیر زمانی،در طول دوره ی 1388-1372 محاسبه گردیده است. با توجه به دستاوردها، شاخص SPI در مقیاس زمانی 48 ماهه ی بدون تأخیر زمانی(SPI48)، با میانگین ارتفاع سطح آب زیرزمینی، شاخص GRI و شاخص SECI رابطه ی معنی داری را در سطح 99 درصد نشان می دهد، که تأثیر پذیری مستقیم کمی و کیفی آبهای زیرزمینی منطقه را از خشکسالی در این دشت تأیید می کند. رابطه ی وایازی ارتفاع سطح آب زیرزمینی با شاخص SPI48، نشان می دهد که 56 درصد از واریانس ارتفاع سطح آب زیرزمینی، به وسیله ی شاخص SPI، و 44 درصد به وسیله ی عوامل دیگر تبیین می گردد. همچنین، رابطه یوایازی بین شاخص SECIبا ارتفاع سطح آب زیرزمینی و شاخص SPI48، نشان می دهد که 46 درصد از واریانس مقادیر SECI، به وسیله ی مقادیر کمی آب زیرزمینی و 54 درصد آن به وسیله ی عوامل دیگر تبیین می گردد، و بین مقادیر SECI و شاخصSPI48، رابطه ی خطی معنی داری در سطوح 95 و 99 درصد وجود ندارد.