سیاست علم و فناوری (Mar 2012)
پیشبرد نوآوری در کشورهای در حال توسعه: بررسی برنامه‌های توسعه اقتصادی در ایران
Abstract
نوآوری مسیرحرکت به‌سوی جامعه دانشی را می‌سازد. متداول‌ترین رویکرد پیشبرد نوآوری، توجه به فعالیت‌های تحقیق و توسعه و فناوری‌های پیشرفته است. این واقعیت که سهم بنگاه‌های صنعتی دارای فناوری‌های متوسط و پایین در تولید و رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه بسیار بیشتر از بخش فناوری پیشرفته است، تناسب این رویکرد با شرایط کشورهای در حال توسعه زیر سئوال می‌رود بویژه آن‌که نوآوری پدیده‌ای فراگیر است و در تمام بخش‌ها صرفنظر از نوع فناوری می‌تواند ظهور کند. کمبود توجه سیاست‌گذاران به بنگاه‌های دارای فناوری متوسط و پایین موجب افزایش عقب‌ماندگی آنها شده و شکاف فناوری کشورهای در حال توسعه را بیشتر می‌کند. در این مطالعه با پیش‌فرض ضرورت ارتقاء نوآوری در کلیه بخش‌های اقتصادی و با توجه به ساختار غالب صنعتی هر کشور، تلاش شده تا از طریق بررسی دیدگاه‌های نظری و مطالعات تجربی، استراتژی‌های مناسب نوآوری در کشورهای در حال توسعه تشخیص داده شود. پس از استخراج چارچوب سیاستی مناسب، به بررسی سیاست‌های برنامه‌های پنج‌گانه توسعه ایران پرداخته و پیشنهاداتی برای بهبود سیاست‌های نوآوری ایران ارائه شده است. نتایج تحلیل محتوی این اسناد نشان‌دهنده وجود اریب عرضه‌محور و عدم توجه کافی به بخش‌های فناوری متوسط و پایین در سیاست‌های نوآوری ایران است.
