McDonaldization of archives (an introduction to discussion)

Abstract

Macdonaldyzacja archiwów (wstęp do dyskusji) Artykuł stanowi analizę archiwów przez przyzmat stworzonej przez Georga Ritzera teorii makdonaldyzacji. Biorąc pod uwagę, że archiwa, podobnie jak biblioteki, są głęboko zakorzenione w społeczeństwie, można je analizować z perspektywy zachodzących zmian społecznych. Odnosząc się do poszczególnych wymiarów makdonaldyzacji: przewidywalności, efektywności, obliczalności i kontroli, autor wskazuje na wybrane aspekty rzeczywistości archiwalnej, które wykazują cechy wskazane przez Ritzera. Ritzer zauważył również, że zracjonalizowane systemy generują irracjonalności, a także wymieniał tendencje przeciwne, które idą (często intencjonalnie) pod prąd zachodzących zmian. Tych dwóch zjawisk również można się doszukiwać w dziedzinie archiwalnej. Artykuł kończy się konkluzją, że archiwa uległy przynajmniej częściowej makdonaldyzacji. Niemniej jednak stopień zmian, jakie zaszły w archiwach, jest różny w poszczególnych analizowanych aspektach. Artykuł oparto na analizie polskiej i zagranicznej literatury oraz obserwacji przez autora samych archiwów (głównie polskich). Z tego powodu w opracowaniu wykorzystano metodę porównawczą, bibliograficzną i obserwacyjną.