نشریه مهندسی معدن (Jul 2017)
تحلیل حساسیت ویژگی ناپیوستگی‌ها در انتشار موج الاستیک در تودهسنگ با‌استفاده از روش المان گسسته
Abstract
سرعت و میرایی موج الاستیک در هنگام عبور از سنگ های درزه‌دار، یک مسأله ی مهم برای تعیین پایداری سازه‌های سنگی تحت بارهای دینامیکی در مهندسی سنگ است. آزمایش‌های لرزهای خیلی مفید و کارآمدتر از هر آزمایش ژئوفیزیکی دیگری هستند که در تودهسنگ انجام می‌شوند، این امر به این دلیل است که پارامترهای موج، نظیر سرعت موج فشاری، برشی و ضرایب میرایی، همگی به‌طور مستقیم با مقاومت و مدول الاستیسیته و به‌طور غیرمستقیم با چگالی، تخلخل و دیگر ویژگی های توده و ماده سنگ در ارتباط هستند. در این مطالعه، با استفاده از روش المان گسسته تأثیر ویژگی های تودهسنگ، نظیر تعداد، سختی، جهتداری و فاصلهداری درزه ها و همچنین ابعاد متوسط بلوک ها که به واسطه ی درزه ها ایجاد شدهاند، روی سرعت انتشار موج الاستیک، ضرایب عبور و بازتاب بررسی شده است. نتایج نشان میدهد که کوچکترین تغییرات در ویژگی های ناپیوستگی‌ها در سرعت و ضرایب عبور و بازتاب قابل مشاهده است، همچنین استفاده از مشخصه های میرایی در کنار مشخصهی سرعت موج، میتواند بیانکنندهی تغییرات پارامترهایی باشد که روی سرعت موج تأثیرگذار نیستند، بنابراین این امکان وجود دارد که روش‌های ژئوفیزیکی لرزهای در تودهسنگ بهعنوان یک ابزار کارآمد در ارزیابی کیفیت تودهسنگ استفاده شود.
