Naukowy arbitralizm i kult geniuszu w normatywizacji wczesnych badań slawistycznych

Abstract

W artykule ukazano personalne konteksty powstawania wyjściowego układu badań słowianoznawczych w XIX w. na przykładzie sylwetek dziesięciu reprezentatywnych pionierów tej nauki z różnych krajów (według kryterium etnicznego i znaczenia dla systematyzacji wiedzy). Ich prekursorski wpływ na klucze metodologiczne, dobór problematyki i trwałość paradygmatów naukowych opierał się na indywidualnych normach, które sprzyjały przekształcaniu nie zawsze zweryfikowanych intuicji w dogmaty i decydowały o miejscu wybitnych jednostek w hierarchii autorytetów. Arbitralne diagnozy mogły prowadzić do dyktatu z ich strony, zwłaszcza gdy otaczała je aura genialności. Ostatecznie wszak ci niezależni kodyfikatorzy wiedzy zajęli poczesne miejsce w epoce konfrontacji argumentów slawistyki z niesłowiańskimi żywiołami cywilizacyjnymi.

Keywords

• badania slawistyczne
• XIX w.
• autorytet
• paradygmaty naukowe