مطالعۀ تأثیر تحولات جمعیتی بر برابری جنسیتی در ایران (با تأکید بر ترکیب جمعیت)

Abstract

تحولات جمعیتی می‏تواند همۀ ابعاد توسعه، و از جمله برابری جنسیتی‌ـ به‌عنوان یکی از ‏مؤلفه‏های مهم توسعه‌ـ را تحت‏تأثیر قرار دهد. مقالۀ حاضر با هدف بررسی رابطۀ بین تحولات در ترکیب جمعیت و برابری جنسیتی در ایران در دورۀ زمانی 1335ـ1390 نگاشته شده است. رابطۀ مذکور، با اتخاذ رویکردی توصیفی‌ـ تحلیلی و با استفاده از داده‏های ثانوی و کاربرد مدل‏های سری زمانی در سطح ملی مطالعه شده ‏است. داده‏های استفاده‌شده از سری‏های زمانی جمعیتی و اطلاعات سرشماری‏های متعدد از مرکز آمار ایران گرفته شده‏ و با استفاده از نرم‏افزار SPSS تحلیل شده‏اند. براساس نتایج، میزان شاخص ترکیبی برابری جنسیتی در طول دورۀ بررسی‌شده، بهبود درخور ملاحظه‏ای یافته و متغیرهای میزان شهرنشینی، ساختار سنی جمعیت و میانگین سن ازدواج زنان تأثیر معناداری بر شاخص کل برابری جنسیتی داشته‏اند. همچنین، جزء AR(1) و MA(2) مدل آریمای نهایی نیز تأثیر معناداری بر تغییرات برابری جنسیتی نشان داده‏اند. متغیرهای پیش‏بین در‌مجموع توانسته‏اند 33 درصد از تغییرات برابری جنسیتی در دورۀ بررسی‌شده را تبیین کنند.

Keywords

• برابری جنسیتی
• ساختار سنی
• سری‏های زمانی
• شهرنشینی
• میانگین سن ازدواج