Erciyes İletişim Dergisi (Jul 2019)
Zeki Demirkubuz Filmlerindeki Kadın Temsillerinin Feminist Film Eleştirisi Çerçevesinde İncelenmesi: C Blok, Masumiyet, Üçüncü Sayfa
Abstract
Bu çalışmada 90’lı yıllarda ana karakterin kadın üzerine yoğunlaştığı ZekiDemirkubuz’un üç filmini feminist film teorisi üzerinden incelemek ve bu anlamda literatüre katkı sağlamak amaçlanmıştır. İncelenen filmler C Blok, Masumiyet ve Üçüncü Sayfa filmleridir. Bu filmlerin feminist film teorisi bağlamında analiz edilmesinin sebebi, bu teorinin toplumun kodladığı ataerkil kalıpların sinemaya uyarlanış biçimlerini ve filmlerde sergilenen toplumsal cinsiyet algılarının tasvirlerini tartışmasıdır. Makalede söz konusu filmlerdeki ana ve yan kadın karakterlerin var olma mücadelelerinin, amaçlarının ve kendilerini ifade etme biçimlerinin temelde aynı doğrultuda olup olmadığı gibi değişkenler tartışılmıştır. Her üç filmdeki kadın karakterlerin, toplumda hangi statüyle yer aldıkları, sosyo-kültürel konumları, erkeklerle olan ilişkileri değerlendirilerek söz konusu filmlerde cinsiyetçi yaklaşımların ve kadın rollerinin nasıl betimlendiği metin analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmada söz konusu filmler analiz edilmeden önce feminist film teorisi kuramsal açıdan değerlendirilmiştir. Daha sonra söz konusu filmlerin çekildiği 1990’lı yıllardaki Türk filmlerinde kadın temsilinin değişimi ve bu değişimin kökleri irdelenmiştir. Ardından Zeki Demirkubuz sinemasındaki kadın ve erkek temsillerinin farklılıklarına ve yönetmenin diğer filmlerindeki kadın karakterlere kısa bir şekilde değinilmiştir. Akabinde makalede kullanılacak yöntem olan metin analizi modeli açıklanarak, üç film de bu yönteme göre çözümlenmeye çalışılmıştır. Buna göre belirlenen üç filmde kadınların, feminist film teorisyenlerinin karşı çıktığı kadın temsillerine uyduğu ve bu filmlerdeki kadınların sadece cinsel bir nesne konumunda tasvir edildiği görülmüştür. Yapılan analizlere göre üç filmdeki kadın karakterlerin cinsellik ve ihanet noktasında birleştiği ve bu karakterlerin erkek bakışının bir uzantısı olarak eril nazar etkisinde temsil edildiği belirlenmiştir.
Keywords
