Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering (Dec 2014)
Uluabat Gölü’nde Sudaki İz Element Kirliliğinin Zamansal Değişiminin (2003-2004 ve 2008-2009) İzlenmesi
Abstract
Sahip olduğu biyolojik çeşitlilik nedeniyle dünyanın doğal zenginlik müzeleri olarak kabul edilen sulak alanlar, doğal işlevleri ve ekonomik değerleriyle yeryüzünün en önemli ekosistemleridir. Ülkemizde sulak alanların su kalitelerini, biyolojik çeşitliliklerini, karşılaştıkları çevresel baskıları ve koruma yöntemlerini belirlemeye yönelik çalışmalar önem kazanmıştır. Özellikle, sulakalanlardaki ağır metal ve iz element kirliliği su kalitesini ve sucul canlılarını etkileyen en önemli problemlerden biridir. Bu çalışma kapsamında, Türkiye’nin en önemli sulak alanlarından biri olan ve RAMSAR alanı olarak belirlenerek koruma altına alınan Uluabat Gölü’ndeki iz element kirliliğinin zamansal değişimi ve kirletici kaynakların iz element kirliliğine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Uluabat Gölü’nde kirletici kaynaklara olan uzaklıklar, farklı derinlikler ve hidrodinamik özellikler göz önüne alınarak seçilen 5 farklı istasyondan 2003-2004 (1. dönem) ve 2008-2009 (2. dönem) yıllarında aylık olarak alınan su örneklerinde Bor (B), Krom (Cr), Kurşun (Pb), Nikel (Ni) elementlerinin suda çözünmüş haldeki konsantrasyonlarının yıllar arasındaki değişimi incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda kirlilik değişimine mevsimsel faktörlerin, endüstriyel deşarjların ve tarımsal faaliyetlerin etkili olduğu görülmektedir. Özellikle B elementinin yüksek bulunmasının nedeninin, Uluabat Gölü Havzasının jeolojik yapısının bu element açısından zengin olması ve Bor işletme tesislerinin bu havzada yer almasından kaynaklandığı düşünülmüştür. Uluabat Gölü kirliliğinin önlenebilmesi için, su kalitesinin düzenli aralıklarla gözlenmesinin ve kirleticilerin kontrol edilmesine yönelik bilimsel ve teknik çalışmaların göl havzasında bulunan tüm kuruluşların katılımcı yaklaşımı ile birlikte sürdürülmesinin gerekli olduğu sonucuna varılmıştır.
