ارزیابی فنی سامانه‌های آبیاری قطره‌ای اجراشده در شهرستان ثلاث باباجانی استان کرمانشاه

Abstract

ارزیابی سیستم‌های آبیاری به‌منظور تعیین عملکرد بهینه، اصلاح و مدیریت آن‌ها، امری ضروری است. در این پژوهش پنج سیستم آبیاری قطره‌ای در شهرستان ثلاث باباجانی واقع در استان کرمانشاه، انتخاب و براساس دستورالعمل اداره حفاظت خاک آمریکا (SCS) و روش مریام و کلر ارزیابی گردیدند. بررسی‌ها نشان داد که مساحت خیس‌شده نسبت به مساحت کل بین 89/14 تا 49/33 درصد متغیر بوده است. حداقل و حداکثر مقدار یکنواختی پخش آب در سیستم‌های بررسی‌شده (EUs) به‌ترتیب 49/29 و 56/62 درصد تعیین شد. مقادیر راندمان پتانسیل کاربرد ربع پایین (PELQs) و راندمان کاربرد ربع پایین (AELQs) سامانه‌ها به‌ترتیب در محدوده بین 83/26 تا 3/53 و 48/29 تا 56/62 درصد نوسان داشت که این مقادیر بیانگر عملکرد ضعیف سیستم‌ها در تمام مزارع می‌باشد. با توجه به مقادیر شاخص اشباع لانژیلر (LSI) به‌دست‌آمده از منابع آبی در مزارع موردمطالعه، در دو مزرعه تمایل رسوب کربنات کلسیم وجود داشت، اما در سایر مزارع این خطر رسوب‌گذاری وجود نداشت. به‌طورکلی، عملکرد ضعیف سیستم‌ها به دلایل مختلفی ازجمله عدم نصب ایستگاه کنترل مرکزی یا سیستم فیلتراسیون مناسب در سامانه‌ها، کم‌بودن مساحت خیس‌شده، نامناسب‌بودن نوع و تعداد قطره‌چکان‌ها، گرفتگی قطره‌چکان‌ها، اختلاف فشار در سیستم‌ها، نامناسب‌بودن فشار و توزیع غیریکنواخت آن ها، نامناسب‌بودن دور و مدت ‌زمان آبیاری و درنهایت مدیریت ضعیف بهره‌برداری بود.

Keywords

• آبیاری قطره‌ای
• ارزیابی
• راندمان پتانسیل
• راندمان واقعی
• شاخص اشباع لانژیلر
• یکنواختی پخش