پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل (May 2020)
انتخاب بهترین راهبردها برای توسعه خوشه صنعتی فرآوری سقز در منطقه اورامانات کرمانشاه
Abstract
سابقه و هدف: توسعه خوشه‌های صنعتى یکی از راهبردهای توسعه اقتصادى است. با توسعه خوشه های فرآوری محصولات جنگل، صرفه جویی ناشی از تجمع و مقیاس تولید باعث کاهش هزینه های تولید محصولات جنگل می شود و توان فروش و صادرات را افزایش می دهد. یکی از مناطق مستعد توسعه خوشه فرآوری محصولات غیر‌الواری جنگل در ایران، منطقه اورامانات کرمانشاه است که با وجود درختان پسته وحشی(بنه)، منبع تولید شیره سقز است. بهره‌برداری و فرآوری این شیره طبیعی، کار مشکلی است و نبود صنایع فرآوری مناسب، باعث می‌شود اکثر سقز تولیدی به صورت خام به خارج از کشور صادر شود. بنابراین اقدام به تدوین راهبردی مناسب برای توسعه فرآوری این محصول با ارزش در کشور ضروری است. اهداف این تحقیق بررسی شرایط کنونی صنایع فرآوری سقز در منطقه اورامانات کرمانشاه و ارائه راهبرد مناسب برای توسعه خوشه‌ای صنایع فرآوری شیره سقز در این منطقه بود.مواد و روش‌ها: در این تحقیق با بررسی شرایط کنونی در ابتدا تحلیل SWOC انجام شد و به کمک فرآیند تحلیل شبکه‌ای راهبردهای توسعه خوشه صنعتی فرآوری سقز اولویت‌بندی شدند.یافته‌ها: نتایج اولویت‌بندی شاخص‌ها نشان داد که در مورد نقاط قوت، شاخص «خواص دارویی»، در مورد نقاط ضعف «عدم شناخت بازارهای داخلی و خارجی»، در مورد فرصت‌ها «امکان توسعه تکنولوژی فرآوری» و در مورد چالش‌ها «خشکسالی و کاهش توان اکولوژیکی جنگل» اهمیت بیشتری داشتند. نتایج اولویت بندی راهبردها نشان داد که راهبردهای «بهینه‌سازی زنجیره ارزش محصولات با تقویت بازاریابی» با وزن 206/0در اولویت اول و «برنامه‌ریزی برای توسعه محصولاتی با قابلیت صادراتی» با وزن 188/0در اولویت دوم، به عنوان مهم‌ترین راهبردها شناخته شدند.نتیجه‌گیری: با توجه به خواص دارویی و امکان توسعه زنجیره ارزش تبدیل سقز به فرآورده‌های متنوع و امکان صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا، مهم‌ترین راهبردی که باید در نظر گرفته شود، بهینه‌سازی زنجیره ارزش محصولات با تقویت بازاریابی است. همچنین برنامه‌ریزی برای تولید محصولاتی با قابلیت صادرات، باید در اولویت قرار گیرد.سابقه و هدف: توسعه خوشه‌های صنعتى یکی از راهبردهای توسعه اقتصادى است. با توسعه خوشه های فرآوری محصولات جنگل، صرفه جویی ناشی از تجمع و مقیاس تولید باعث کاهش هزینه های تولید محصولات جنگل می شود و توان فروش و صادرات را افزایش می دهد. یکی از مناطق مستعد توسعه خوشه فرآوری محصولات غیر‌الواری جنگل در ایران، منطقه اورامانات کرمانشاه است که با وجود درختان پسته وحشی(بنه)، منبع تولید شیره سقز است. بهره‌برداری و فرآوری این شیره طبیعی، کار مشکلی است و نبود صنایع فرآوری مناسب، باعث می‌شود اکثر سقز تولیدی به صورت خام به خارج از کشور صادر شود. بنابراین اقدام به تدوین راهبردی مناسب برای توسعه فرآوری این محصول با ارزش در کشور ضروری است. اهداف این تحقیق بررسی شرایط کنونی صنایع فرآوری سقز در منطقه اورامانات کرمانشاه و ارائه راهبرد مناسب برای توسعه خوشه‌ای صنایع فرآوری شیره سقز در این منطقه بود.
Keywords
