O wiedzy do natychmiastowego spożycia i lekarstwie na wszystko

Abstract

Opracowanie zawiera wnikliwą analizę problemu „uzawodowienia” studiów wyższych oraz skutków obserwowanych w wielu krajach prób przyspieszenia tego procesu w odniesieniu do uniwersytetów. Problem, rozważany na przykładzie państw Europy Zachodniej, w końcowych partiach tekstu znajduje również odniesienia do pierwszych kroków podejmowanych na tej drodze w Europie Środkowo-Wschodniej. Uzawodowienie - pisze Autor-jest zjawiskiem długotrwałym i ma znaczący wymiar historyczny. Trudno pomijać ten fakt, nawet jeśli nie zawsze sprzyja mu środowisko akademickie. I niezależnie od tego, czy wyraża ideologię przeciwstawną do „akademizmu” lub „scholastycyzmu” , czy też jest wyrazem racjonalnej polityki rządów - odgrywało i nadal będzie pełnić najważniejszą rolę w procesie dostosowywania się uniwersytetu do otoczenia. W tym procesie dostosowywania się, asymilacji i - w końcu - powrotu do stanu typowego dla akademii, Autor wyróżnia i omawia trzy stadia: debatę nad ideologią, zróżnicowanie instytucjonalne oraz różnicowanie poprzez cykle kształcenia. Czy dążenie do tego co stosowane i użyteczne musi odbywać się kosztem tego co podstawowe i bezinteresowne? Ponieważ - jak stwierdza Autor - wszystko wskazuje na to, że taki właśnie punkt widzenia popierają władze, wypada czekać na skutki rozdwojenia między tym co utylitarne i wspierane przez rząd a popytem ze strony studentów, ciągle skłonnych kierować się ku temu co dotyczy wartości i kultury.