تحقیقات تاریخ اجتماعی (Nov 2022)

بررسی سیاست‌های حمایتی دولت صفوی در قبال تهی‌دستان

  • هادی بیاتی,
  • عباس قدیمی قیداری

DOI
https://doi.org/10.30465/shc.2022.39736.2304
Journal volume & issue
Vol. 12, no. 1
pp. 87 – 112

Abstract

Read online

جماعت تهی­دستان بخشی انکارناپذیر از حیات سیاسی و اجتماعی در دوره­های مختلف تاریخی را شامل می­شوند هر چند در تاریخ جایی برای آنان در نظر گرفته نشده باشد. سیاست و رویکرد دولتها درباره این جماعت و یا اگر بتوان گفت گروه اجتماعی موضوع بسیار مهمی است که کمتر یه آن پرداخته شده است. با شکل­گیری حکومت صفوی و ایجاد حکومت متمرکز سیاست­های حمایتی از تهی­دستان جامعه در سراسر این دوره با انگیزه و اهداف گوناگون مورد توجه قرار گرفت. حکومت صفوی با کمک به تهی­دستان از طریق ایجاد بناهای خیریه، وقف، اطعام، کمک­های نقدی و ... سعی کرد تا حدودی از سختی زندگی محنت­بار آنان بکاهند. در همین جهت این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که حکومت صفوی برای حمایت از تهی­دستان چه سیاست­هایی داشته و چه اهدافی را از اجرای این سیاست­ها دنبال می­کرد؟ بر این اساس، نتایج پژوهش حاکی از آن است دولت صفوی در ابعاد مختلف اجتماعی و اقتصادی از جمله با تأمین نیازهای تهی­دستان جامعه، کمک به بهداشت آنان، تهیه و تأمین بسترهای رشد علمی و فرهنگی تهی­دستان با تأسیس مدارس و غیره، تأثیر مهمی در بهبود وضعیت زندگی تهی­دستان داشت. علاوه بر این، دولت صفوی در این دوره، در جهت اهدافی چون، زدودن فقر و تهیدستی، کسب مشروعیت سیاسی در میان توده­ها و نشان دادن چهره­ای خیرخواه و مذهبی از خود در کنار سایر اهداف سیاسی و اجتماعی، سیاست توجه و دستگیری از تهی­دستان را دنبال می­کرد.

Keywords